Τρίτη 2 Αυγούστου 2011

Ξανά για τον "Ριχάρδο τον Γ'" του Shakespeare με τον Κέβιν Σπέισι σε σκηνοθεσία Σαμ Μέντες (αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, 29,30, 31/7/2011)

.................................................................................



Ο Κέβιν Σπέισι στην Επίδαυρο (σκηνή Α)  

by ligomilitos

    Θαύμαζα πάντα τον Μάρλον Μπράντο. Όχι μόνο για το ταλέντο του, αλλά και για εκείνη τη δυναμική του σεμνότητα. Κι όταν λέω "δυναμική σεμνότητα" εννοώ, εκείνη τη σεμνότητα που ο φορέας της ξέρει πολύ καλά, και το ξέρει βαθιά μέσα του, τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την απάντηση που είχε δώσει ο Μπράντο σε ελληνίδα δημοσιογράφο, τη Ροζίτα Σώκου αν δεν κανω λάθος, όταν είχε έρθει ως τουρίστας στην Ελλάδα. Τον ρώτησε η δημοσιογράφος αν θα ήθελε να παίξει στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου. Και η απάντησή του ήταν "Όχι, δεν νομίζω πως μπορώ!". Ήταν προφανώς η γνώση και η αυτογνωσία, πως τα εκφραστικά του μέσα, ασκημένα στην υπηρεσία μιας διαφορετικής παραστατικής τέχνης, που ήταν η υποκριτική στο σινεμά, δεν επαρκούσαν για να ανταπεξέλθει στις ιδιαιτερότητες και τις απαιτήσεις του χώρου του σπουδαιότερου αρχαίου θεάτρου μας.  Έκτοτε αντιμετώπιζα πάντα με επιφύλαξη τον ερχομό ξένων καλλιτεχνών στην Επίδαυρο.

    Απ' αυτήν την επιφύλαξη δεν απαλλάχτηκα ούτε και ως προς τον Κέβιν Σπέισι. Φοβόμουν πράγματι ότι αυτός ο ηθοποιός με την μινιμαλιστική, εξαιρετικά δουλεμένη ωστόσο, υποκριτική του κινηματογράφου δεν θα άντεχε στις απαιτήσεις για μεγενθυμένη εκφραστική που "ζητάει" το στολίδι του Πολυκλείτου. Πρέπει να ομολογήσω ότι από την έναρξη μέχρι το τέλος της παράστασης δεν είδα ούτε μια στιγμή να κινδυνεύει από τον χώρο να τον "καταπιεί". Και είδα την παράσταση το Σάββατο από τις πιο "ορεινές" θέσεις του αρχαίου θεάτρου. Δεν χάθηκε λέξη από το λόγο του σε όλη τη διάρκεια του τρίωρου άθλου του που κρατήθηκε σε πολύ υψηλό ερμηνευτικό επίπεδο. 
   Άλλου είδους επιφυλάξεις είχα και ως προς τον εκ του κινηματογράφου προερχόμενο σκηνοθέτη Σαμ Μέντες. Σε θαυμαστή ισορροπία εικόνας και λόγου, μέσα από την αναδιάταξη του σαιξπηρικού κειμένου σε σεκάνς (θυμηθείτε τους τίτλους στη μεγάλη οθόνη "Λαίδη Άννα", "Ελισάβετ", "Το συμβούλιο", "Οι πολίτες" κλπ. πριν από τις μεγάλες σκηνές που ακολουθούσαν) οδήγησε την παράσταση σε ένα μεγάλης συγκίνησης τελευταίο εικοσάλεπτο όπου παρ' ότι πρόκειται για φινάλε δράσης (εδώ θαυμάσαμε το ασκημένο σώμα του πρωταγωνιστή που ακαταπόνητος ξιφομαχεί και κρεμιέται ανάποδα - επί τρίλεπτο, άραγε; - μετά από εξουθενωτική ερμηνεία 2 1/2 ωρών) ο λόγος δεν υποβαθμίζεται, αντίθετα κανοναρχεί τη δράση καθώς το δράμα οδεύει προς το τέλος του. Οι εξαιρετικοί φωτισμοί του Paul Pyant απ' την άλλη μεριά κρατούσαν την ισορροπία (και όχι μόνο, καθώς έδιναν μαζί με το σκηνικό και θαυμαστές λύσεις στις σκηνικές αλλαγές) ώστε να μην "μπατάρει" σε μια μονοδιάστατα λογοκρατική ερμηνεία. 
   Θα μπορούσα να γκρινιάξω για ορισμένα ερωτήματα που εγώ δεν βρήκα απάντηση στην παράσταση, ωστόσο η δουλειά που έχει κατατεθεί, η γνώση και η σεμνότητα με τις οποίες αντιμετωπίσθηκε το αρχαίο θέατρο και το κοινό που το κατέκλυσε επί τρία βράδυα, θα μου χρέωναν τον χαρακτηρισμό της μεμψίμοιρης και γκρινιάρας. Εξ άλλου βγαίνοντας από το θέατρο το βράδυ του Σαββάτου κρατούσα τη συγκίνηση ως ανεκτίμητο φυλακτό, όπως και τα λόγια του Σπέισι που αντιγράφω από το πρόγραμμα:


Και πώς αισθάνεται κάποιος, όταν του ζητούν να προσεγγίσει τη σκοτεινή του πλευρά;
Κεβιν Σπέισι: Λοιπόν, πρέπει να επισκεφθείς χώρους ανεπιθύμητους όλα εκείνα για τα οποία έχεις μετανιώσει στη ζωή σου, να ξεθάψεις όλα τα σκατά, γι' αυτόν το ρόλο. Μετά, πρέπει να έχεις τα κότσια να μοιραστείς αυτήν την εμπειρία με το κοινό, να πεις "ορίστε, δεν έχω τίποτα να σας κρύψω, τίποτα για το οποίο να ντρέπομαι, αυτός είμαι με τα καλά μου και τα κακά μου". Ο Ριχάρδος είναι ένας απίστευτος χαρακτήρας που κάνει πράξη τους στόχους και τις διακηρύξεις του, και καθώς ικανοποιείται από το αποτέλεσμα, θέτει συνεχώς τον πήχυ πιο ψηλά. Είναι μια μεγάλη πρόκληση, από κάθε άποψη / ένας ρόλος απαιτητικός, σωματικά και ψυχικά, που προϋποθέτει γλωσσική ικανότητα και ολοκληρωτική αφοσίωση / γι' αυτό σταμάτησα το ποτό, το κάπνισμα, τα πάντα.

έγραψε η Μελπομένη Προβοπούλου, αντέγραψε ο Μεθόδιος Αργουμέντης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου