Εφυγε η Αντιγόνη Βαλάκου στα 83 της χρόνια ("Ελευθεροτυπία", Τετάρτη 13 Νοεμβρίου 2013)

...............................................................

Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 13 Νοεμβρίου 2013

Εφυγε η Αντιγόνη Βαλάκου στα 83 της χρόνια

Μια Μεγάλη κυρία του θεάτρου

Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ

 

«Το θέατρο το λάτρεψα και το λατρεύω. Αισθάνομαι προνομιούχα γιατί από κοριτσάκι ασχολήθηκα μαζί του. Το θέατρο δεν απαλύνει μόνο το χρόνο, απαλύνει και τις δυσχέρειες στη ζωή. Είναι μεγάλο αποκούμπι να έχεις λαχτάρα κι αγάπη σε κάτι. Βέβαια το θέατρο δεν είναι κάτι, είναι πολύ. Σ' απορροφά!». 

 

Η Αντιγόνη Βαλάκου, μία από τις σημαντικότερες πρωταγωνίστριες που έβγαλε η ελληνική σκηνή, ψυχή τε και σώματι, αφοσιωμένη με στρατιωτική πειθαρχία στη θεατρική τέχνη για 6 δεκαετίες, τη Δευτέρα το βράδυ άφησε στον «Ευαγγελισμό» την τελευταία της πνοή. Ευγενής, ευφυής, με μια αθόρυβη, εσωτερική δύναμη που έβγαινε στις ερμηνείες της, μαχητική πίσω από την εύθραυστη εικόνα της, συνήθιζε να λέει «μου αρέσει να παλεύω, να μάχομαι». Και το έκανε.

Παρέμεινε αγέραστη, μια γνήσια ενζενί -μολονότι απαιτητική με τους άλλους και σκληρή με τον εαυτό της- μέχρι το τέλος.

Ανήκει στους ηθοποιούς που δεν εγκατέλειψαν σχεδόν ποτέ τη σκηνή. Το 2011, 81 ετών, υποδύθηκε τη θρυλική Μαντάμ Φλο, υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του νεότατατου Γιώργου Καραμίχου. Δεν θεωρούσε ότι θα ήταν το κύκνειο άσμα της.

Το άστρο της έλαμψε πρώτη φορά το 1955 με το ρόλο της Οφηλίας, αλλά ενεγράφη στο συλλογικό ασυνείδητο ως Αννα Φρανκ το 1957, σκηνοθετημένη από τον Μουσούρη. Κι ενώ ξεκίνησε ως ερμηνεύτρια ρόλων νεαρών γυναικών και κοριτσιών, σύντομα έφτασε στα μεγέθη του τραγικού. Ενσάρκωσε την Αντιγόνη, την Κασσάνδρα, την Αγαύη, την Ιφιγένεια, τη Μήδεια.

Κορυφαία έχει καταγραφεί η ερμηνεία της ως Ηλέκτρας, σε σκηνοθεσία Σπύρου Ευαγγελάτου, στο Εθνικό Θέατρο (η παράσταση πήγε και στην Επίδαυρο), το 1972. «Είχε μια ιδιαίτερα ισχυρή προσωπικότητα αυτή η μικρή το δέμας γυναίκα. Είχε τεράστια εσωτερική δύναμη, φωνητική και ερμηνευτική. Ως άνθρωπος ήταν συναρπαστικός. Ευφυέστατη, με δηκτικό χιούμορ.

Πλάσμα προικισμένο», συνοψίζει ο Σπύρος Ευαγγελάτος, ένας από τους σκηνοθέτες της στο Εθνικό Θέατρο -εκτός από τον Αλέξη Μινωτή και τον Αλέξη Σολομό- με τον οποίο συνδέθηκε στενά.

Μία ακόμα ερμηνεία-ορόσημο, για την οποία συζητά η Αθήνα ακόμα και σήμερα, είναι αυτή της «Ρόουζ», του Μάρτιν Σέρμαν (σκην.: Κ. Δαμάτη), το 2000. Κονταροχτυπήθηκε, βγαίνοντας νικήτρια και με τις Ιουλιέτα, Στιούαρτ, Εντα Γκάμπλερ, Κυρά της Θάλασσας, Μπερνάντα Αλμπα και Γουίνι.

Γέννημα θρέμμα της Καβάλας (γεννήθηκε το 1930), έδειξε την ισχυρή της προσωπικότητα όταν, προτού καν τελειώσει το Γυμνάσιο -στις δύο τελευταίες τάξεις του-, επιβάλλει τη φοίτησή της και στο «Θεατρικό Σπουδαστήριο» του Ρώτα. Η πρώτη της θεατρική εμφάνιση πραγματοποιείται το 1946 με το «Νυφιάτικο τραγούδι» του Περγιάλη στο θίασο του Βεάκη. Αμέσως ξεχωρίζει και συνεργάζεται με το θίασο της Κατερίνας και των Μανωλίδου - Αρώνη - Χατζίσκου (ώς το 1952).

Τότε προσλαμβάνεται στο Εθνικό Θέατρο, όπου θα δοκιμαστεί σε ένα σύνθετο ρεπερτόριο, από Σέξπιρ μέχρι Ανούιγ και Σο. Πρώτος της μεγάλος ρόλος στην τραγωδία είναι η Ισμήνη δίπλα στη Συνοδινού ως Αντιγόνη (το 1956), στην παράσταση-μνημείο του Μινωτή. Το 1993 υποδύεται τη Μήδεια στην πρώτη Κρατική Σκηνή (σκην: Χαραλάμπους).

Το 2007 επιστρέφει ακόμα μία φορά στο Εθνικό για τη «Μάνα Κουράγιο» (σκην.: Κ.Τσιάνου).

Η Αντιγόνη Βαλάκου δεν έλαμψε μόνο στο θέατρο. Από το 1953 συνδυάζει τη σκηνή με το σινεμά. Πρωταγωνιστεί μεταγγίζοντας χωρίς τερτίπια τις τεχνικές της σκηνής στη μεγάλη οθόνη, μεταξύ άλλων στις ταινίες «Γκόλφω» του Ορέστη Λάσκου (1955) και «Χαμένα Ονειρα» του Αλέκου Σακελλάριου (1961).

Η κηδεία της θα γίνει αύριο στις 3.30 στο Νεκροταφείο του Κόκκινου Μύλου στη Νέα Φιλαδέλφεια. Σας φοβίζει το πέρασμα στην άλλη όχθη, τη ρωτούσε ο Γ. Βιδάλης το 2005 (στην «Ε»). «Θα σας πω ειλικρινά: δεν ασχολούμαι με πράγματα που δεν ελέγχω. Είναι η αποδοχή του αγνώστου, το αποδέχομαι».