............................................................
Φράνκα Ράμε (1929 - 2013)
Από τη "Μήδεια" (1977)
(μετάφραση από την ιταλική ανεπίσημη έκδοση, της Πωλίνας Πεφάνη - από το βιβλίο "Η Φράνκα Ράμε στο 'Όλα για το Σπίτι Κρεβάτι κι Εκκλησία' της Φράνκα Ράμε και Ντάριο Φο)
Φράνκα Ράμε (1929 - 2013)
Από τη "Μήδεια" (1977)
(μετάφραση από την ιταλική ανεπίσημη έκδοση, της Πωλίνας Πεφάνη - από το βιβλίο "Η Φράνκα Ράμε στο 'Όλα για το Σπίτι Κρεβάτι κι Εκκλησία' της Φράνκα Ράμε και Ντάριο Φο)
...Για πέστε, φίλες μου καλές, για τη γυναίκα τ' άντρα μου, τη νέα, και πώς είναι;
Και μοναχά από μακρυά, μια φορά την είδα, κι ομορφονιά μου φάνηκε.
Ω! και να ξέρατε! Κι εγώ σαν ήμουν στα δεκάξι, κορίτσι όλο ομορφιά κι όλο δροσιά και χάρη τότε που ο Ιάσονας μ' είχε πρωτογνωρίσει, με τα μαλλιά μου μακρυά κι ολόλευκο το δέρμα, το στήθος μου ολόστητο που ξέσκιζε το ρούχο κι έμοιαζε σα να ήθελε να πεταχτεί απ' έξω, και ο κρινένιος μου λαιμός χαραγματιά δεν είχε, κι ολόισια τα μάγουλα και η κοιλιά μου ανύπαρκτη ναν' ένα με τα ρούχα, με τους γοφούς ανάγλυφους και όλο τ' άλλο μου κορμί, τόσο που σαν μ' αγκάλιαζε εκείνος πούχει φύγει, μεγάλο φόβο ένιωθε μην τύχει και καμιά ζημιά μου κάνει και ραγίσω!
Και τούτρεμαν τα χέρια του και όλο του το είναι σα νόμιζε ιερόσυλο, έρωτα να μου κάνει!
Μήδειά μου, η κάθε μια την πέρασε την εποχή εκείνη! Μα είν' ο χρόνος που κυλά!
Το πεπρωμένο είναι σκληρό για όλες τις γυναίκες, και δίνει λύση σαν κι αυτή, ο άντρας ο δικός μας καινούργια σάρκα να ζητά για να χαϊδέψει τώρα, και για βυζιά πιο τροφαντά νάχει λαχτάρα τόση, και η φωνή που του μιλά πιο τρυφερή να είναι, το στόμα που τονε φιλά μέλι θέλει να στάζει.
Κι έτσι ήταν νόμος πάντοτε...
Για ποιόνε νόμο μου μιλάς με θέρμη περισή;
Για νόμο που σκεφτήκατε μόνες εσείς γυναίκες, και είπατε και γράψατε;
Κι ύστερα διαδόσατε;
Χτυπήσατε το τύμπανο κατόπιν στην πλατεία σε όλους για να δείξετε πως είν' ο ιερότερος ετούτος δω ο νόμος;
Οι άντρες... οι άντρες... Οι άντρες τον σκεφτήκανε, ενάντια σ' όλες εμάς που είμαστε γυναίκες, και ύστερα σαν ιερό δώσαν αυτό το νόμο.
Κι ο βασιλιάς υπόγραψε, για νάχει κύρος πιότερο ο νόμος τους σαν ιερός.
Μα όχι Μήδεια, πώς μιλάς, της φύσης είναι γέννημα και φυσικό δεν είναι, κρατάει ο άντρας πιότερο από το να γεράσει, σιτεύει περισσότερο στο χρόνο που διαβαίνει και μαραινόμαστε εμείς όλο και πιο πολύ. Κι είναι το πάχος περισό στο σώμα της γυναίκας και οι ρυτίδες φαίνονται όλο και πιο πολύ... ο άντρας όμως γίνεται ώριμος και σοφός.
Και η δική μας δύναμη χάνεται με το χρόνο, ενώ ο άντρας αποχτά όλο και πιο μεγάλη.
Κι αυτός κανόνας έγινε και κυβερνά τον κόσμο.
Δυστυχισμένες πούσαστε κι άλλο να πω δεν ξέρω, γιατί ο άντρας σκέφτηκε για όφελος δικό του να κάνει το καλύτερο και να σας αναθρέψει με το δικό του νόμο, και να σας έχει δέσμιες μ' αυτές τις θεωρίες που μάθατε σα μάθημα και νιώθετε χαρούμενες απ' έξω να το λέτε.
Πρόσεξε, Μήδεια, πρόσεξε, γιατί ετούτα 'δω που λες ειν' προσβολή μεγάλη στο πρόσωπο του βασιλιά και στο δικό του νόμο.
Γι' αυτό εκεινος έπειτα θα θέλει να σε διώξει και θα βρεθείς εξόριστη από αυτήν τη χώρα κι απ' το δικό σου σπιτικό. Λοιπόν ησύχασε κι αυτός συγνώμη θα σου δώσει σαν πάρεις πίσω όλα αυτά.
Τότε και μόνο ο βασιλιάς να μείνεις θα σ' αφήσει
Να μείνω, να μείνω... και μόνη μου νάμαι σ' αυτό το σπίτι το δικό μου σα μια νεκρή, δίχως φωνές, χωρίς αγάπη, ούτε παιδιά, ούτ' άντρα, μια και πηγαίνουν όλοι τους μακρυά για να γιορτάσουν και τόση είναι η χαρά που ξέχασαν 'πως φαίνεται ταφή για να μου κάνουν.
Σε μένα πρέπει ήσυχη σε μια γωνιά να μείνω για το καλό των δυο παιδιών... τι άτιμο αντάλλαγμα, όλοι σας μου ζητάτε!
Αι! Γυναίκες, φίλες μου, τι μούλαχε στην καψερή, τι μούτυχε στη μαύρη, σας ξεστομίζω τρέμοντας τη σκέψη πούχω κάνει και τυραννάει την καρδιά και το μυαλό συνάμα, γιατί είμαι εκείνη που τα δυο παιδιά μου θα σκοτώσω.
Και θάμαι σ' όλους ξακουστή σαν μια κακούργα μάνα που η περηφάνεια τρέλανε. Μα ειν' πολύ καλύτερα να με θυμούνται όλοι τους σαν τ'αγριο το τέρας παρά να με ξεχάσουνε σαν προβατίνα ήρεμη, π' αρμέγουν και κουρεύουνε για να τη στείλουν έπειτα έτοιμη στο παζάρι για πούλημα ακριβότερο, δίχως ούτ' ένα βέλασμα να βγει από το στόμα.
Όχι! Και να σκοτώσω προτιμώ τα δυο μου τα παιδιά!...
Για ποιόνε νόμο μου μιλάς με θέρμη περισή;
Για νόμο που σκεφτήκατε μόνες εσείς γυναίκες, και είπατε και γράψατε;
Κι ύστερα διαδόσατε;
Χτυπήσατε το τύμπανο κατόπιν στην πλατεία σε όλους για να δείξετε πως είν' ο ιερότερος ετούτος δω ο νόμος;
Οι άντρες... οι άντρες... Οι άντρες τον σκεφτήκανε, ενάντια σ' όλες εμάς που είμαστε γυναίκες, και ύστερα σαν ιερό δώσαν αυτό το νόμο.
Κι ο βασιλιάς υπόγραψε, για νάχει κύρος πιότερο ο νόμος τους σαν ιερός.
Μα όχι Μήδεια, πώς μιλάς, της φύσης είναι γέννημα και φυσικό δεν είναι, κρατάει ο άντρας πιότερο από το να γεράσει, σιτεύει περισσότερο στο χρόνο που διαβαίνει και μαραινόμαστε εμείς όλο και πιο πολύ. Κι είναι το πάχος περισό στο σώμα της γυναίκας και οι ρυτίδες φαίνονται όλο και πιο πολύ... ο άντρας όμως γίνεται ώριμος και σοφός.
Και η δική μας δύναμη χάνεται με το χρόνο, ενώ ο άντρας αποχτά όλο και πιο μεγάλη.
Κι αυτός κανόνας έγινε και κυβερνά τον κόσμο.
Δυστυχισμένες πούσαστε κι άλλο να πω δεν ξέρω, γιατί ο άντρας σκέφτηκε για όφελος δικό του να κάνει το καλύτερο και να σας αναθρέψει με το δικό του νόμο, και να σας έχει δέσμιες μ' αυτές τις θεωρίες που μάθατε σα μάθημα και νιώθετε χαρούμενες απ' έξω να το λέτε.
Πρόσεξε, Μήδεια, πρόσεξε, γιατί ετούτα 'δω που λες ειν' προσβολή μεγάλη στο πρόσωπο του βασιλιά και στο δικό του νόμο.
Γι' αυτό εκεινος έπειτα θα θέλει να σε διώξει και θα βρεθείς εξόριστη από αυτήν τη χώρα κι απ' το δικό σου σπιτικό. Λοιπόν ησύχασε κι αυτός συγνώμη θα σου δώσει σαν πάρεις πίσω όλα αυτά.
Τότε και μόνο ο βασιλιάς να μείνεις θα σ' αφήσει
Να μείνω, να μείνω... και μόνη μου νάμαι σ' αυτό το σπίτι το δικό μου σα μια νεκρή, δίχως φωνές, χωρίς αγάπη, ούτε παιδιά, ούτ' άντρα, μια και πηγαίνουν όλοι τους μακρυά για να γιορτάσουν και τόση είναι η χαρά που ξέχασαν 'πως φαίνεται ταφή για να μου κάνουν.
Σε μένα πρέπει ήσυχη σε μια γωνιά να μείνω για το καλό των δυο παιδιών... τι άτιμο αντάλλαγμα, όλοι σας μου ζητάτε!
Αι! Γυναίκες, φίλες μου, τι μούλαχε στην καψερή, τι μούτυχε στη μαύρη, σας ξεστομίζω τρέμοντας τη σκέψη πούχω κάνει και τυραννάει την καρδιά και το μυαλό συνάμα, γιατί είμαι εκείνη που τα δυο παιδιά μου θα σκοτώσω.
Και θάμαι σ' όλους ξακουστή σαν μια κακούργα μάνα που η περηφάνεια τρέλανε. Μα ειν' πολύ καλύτερα να με θυμούνται όλοι τους σαν τ'αγριο το τέρας παρά να με ξεχάσουνε σαν προβατίνα ήρεμη, π' αρμέγουν και κουρεύουνε για να τη στείλουν έπειτα έτοιμη στο παζάρι για πούλημα ακριβότερο, δίχως ούτ' ένα βέλασμα να βγει από το στόμα.
Όχι! Και να σκοτώσω προτιμώ τα δυο μου τα παιδιά!...
............................................................
Πέθανε η ηθοποιός Φράνκα Ράμε, σύζυγος του Ντάριο Φο
Πέθανε σήμερα στο Μιλάνο σε ηλικία 84 ετών η Ιταλίδα
ηθοποιός Φράνκα Ράμε, σύζυγος του σκηνοθέτη, ηθοποιού και λογοτέχνη
Ντάριο Φο, βραβευμένου με Νόμπελ λογοτεχνίας.
Η Φράνκα Ράμε είχε υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο τον Απρίλιο του 2012 και από τότε η κατάσταση της υγείας της παρέμενε κρίσιμη.
Πάντα στο πλευρό του συζύγου της στην καλλιτεχνική αλλά και πολιτική του στράτευση, έδωσε πολλές μάχες, συμμετέχοντας έντονα τα τελευταία χρόνια στον αγώνα κατά των βιασμών των γυναικών. Είχε αποκαλύψει μάλιστα σε συνεντεύξεις της και με ένα θεατρικό της μονόλογο ότι και η ίδια είχε πέσει θύμα βιασμού, από μέρους νεοφασιστών, στην δεκαετία του 1970.
Η Φράνκα Ράμε είχε πρωτοεμφανιστεί στο θέατρο το 1951. Το 1954 παντρεύτηκε τον Ντάριο Φο και τέσσερα χρόνια αργότερα ίδρυσαν τον θίασό τους στο Μιλάνο. Η καλλιτεχνική δημιουργία συμβάδιζε πάντα με την πολιτική και κοινωνική προσφορά τους. Αγκάλιασαν το κίνημα του Μάη του 1968 και ασπάσθηκαν τις ιδέες και διεκδικήσεις του φεμινιστικού κινήματος.
Τόσο η ιταλίδα ηθοποιός όσο και ο σύζυγός της, στρατευμένοι στον χώρο της ιταλικής ριζοσπαστικής αριστεράς, στήριξαν με πάθος τον αγώνα των ελλήνων αντιστασιακών κατά της χούντας τον συνταγματαρχών.
Μετά την πτώση της στρατιωτικής δικτατορίας, επισκέφθηκαν την Αθήνα, επ' ευκαιρία της παρουσίασης, από το θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν, του έργου του Ντάριο Φο «Η Ισαβέλλα, τρεις Καραβέλλες και ένας παραμυθάς».
Πάντα στο πλευρό του συζύγου της στην καλλιτεχνική αλλά και πολιτική του στράτευση, έδωσε πολλές μάχες, συμμετέχοντας έντονα τα τελευταία χρόνια στον αγώνα κατά των βιασμών των γυναικών. Είχε αποκαλύψει μάλιστα σε συνεντεύξεις της και με ένα θεατρικό της μονόλογο ότι και η ίδια είχε πέσει θύμα βιασμού, από μέρους νεοφασιστών, στην δεκαετία του 1970.
Η Φράνκα Ράμε είχε πρωτοεμφανιστεί στο θέατρο το 1951. Το 1954 παντρεύτηκε τον Ντάριο Φο και τέσσερα χρόνια αργότερα ίδρυσαν τον θίασό τους στο Μιλάνο. Η καλλιτεχνική δημιουργία συμβάδιζε πάντα με την πολιτική και κοινωνική προσφορά τους. Αγκάλιασαν το κίνημα του Μάη του 1968 και ασπάσθηκαν τις ιδέες και διεκδικήσεις του φεμινιστικού κινήματος.
Τόσο η ιταλίδα ηθοποιός όσο και ο σύζυγός της, στρατευμένοι στον χώρο της ιταλικής ριζοσπαστικής αριστεράς, στήριξαν με πάθος τον αγώνα των ελλήνων αντιστασιακών κατά της χούντας τον συνταγματαρχών.
Μετά την πτώση της στρατιωτικής δικτατορίας, επισκέφθηκαν την Αθήνα, επ' ευκαιρία της παρουσίασης, από το θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν, του έργου του Ντάριο Φο «Η Ισαβέλλα, τρεις Καραβέλλες και ένας παραμυθάς».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου