"Η αγωνία της προφορικότητας", από το Γιάννη Λεοντάρη για τον Λευτέρη Βογιατζή

........................................................

Η αγωνία της προφορικότητας

Για τα δύο χρόνια από την απώλεια, λίγες σκέψεις για την σκηνική προφορικότητα όπως τη διερευνούσε ο Λευτέρης Βογιατζής:

Ο Βογιατζής απέφευγε τόσο τον ουδέτερο, άνευρο και μηχανιστικό χειρισμό της λέξης, όσο και το αντίθετό του, τη θεατρική καλλιέπεια. Αυτό που αναζήτησε είναι ο εσωτερικός μηχανισμός που καθιστά τη λέξη ένα εύθραυστο εργαλείο της προφορικότητας. Διερεύνησε τρόπους και τις τεχνικές ώστε να αναπαραχθεί στην πρόβα η αβεβαιότητα και η ρωγμή του προφορικού λόγου ενώ παράλληλα απαιτούσε από τον ηθοποιό κάτι εξαιρετικά παράδοξο: να έχει απόλυτο έλεγχο ή τουλάχιστον συνείδηση αυτής της αβεβαιότητας. Η λέξη για τον Βογιατζή δεν είναι ψηφίδα ενός προαποφασισμένου συνόλου και τακτοποιημένου συνόλου. Το κείμενο στο μυαλό του ηθοποιού δεν πρέπει να είναι ποτέ οριστικό. Η αγωνία της προφορικότητας, όταν δεν γνωρίζουμε ποια ακριβώς λέξη πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε ή διστάζουμε στην οριστικοποίηση των σημείων στίξης, πρέπει, μέσω της τεχνικής να μεταφερθεί στην πρόβα και στην παράσταση. Το ερώτημα είναι αν αυτή η συνθήκη του ηθοποιού, αυτή η «αγωνία της λέξης» είναι κάτι που μπορεί να διδαχτεί.
Για όσους είχαμε την τύχη να δούμε επί σκηνής την αναπνοή αυτού του κινδύνου, το ερώτημα θα μείνει για πάντα μετέωρο. Του το οφείλουμε.