Το σκοτάδι της πλάνης: από τον Σοφοκλή στον Αλεξάντερ Γκέλμαν

...................................................................................

  
Σοφοκλής (496 -406 π.Χ.)

...Το τ' έπειτα και το μέλλον
και το πριν επαρκέσει
νόμος όδ' / ουδέν έρπει
θνατών βιότω πάμπολύ γ' εκτός άτας.

Α γαρ δη πολύπλαγκτος ελπίς
πολλοίς μεν όνασις ανδρών,
πολλοίς δ' απάτα κουφονόων ερώτων /
ειδότι δ' ουδέν έρπει,
πριν πυρί θερμώ πόδα τις προσαύση.
Σοφία γαρ έκ του
κλεινόν έπος πέφανται /
το κακόν δοκείν ποτ' εσθλόν
τώδ' έμμεν, ότω φρένας
θεός άγει προς άταν /
πράσσει δ' ολίγιστον χρόνον εκτός άτας...*



Το πριν το τώρα το μετά
ένας θα το κρατάει νόμος:
καμιά θνητή ύπαρξη δε φτάνει στην υπερβολή 
χωρίς να τη σκεπάσει το σκοτάδι της πλάνης.

Γιατί η ελπίδα η αγαλήνευτη 
σ' άλλους φέρνει ευτυχία
και σ' άλλους το ξεγέλασμα αχυρένιων ερώτων /
τρυπώνει στον ανίδεο
προτού να βάλει το πόδι στην καυτή φωτιά.
Σοφά μας παραδόθηκε ο ξακουσμένος λόγος:
το κακό φαίνεται για καλό
σε όποιον ο θεός οδηγεί τη σκέψη του προς το σκοτάδι 
                                                                            της πλάνης
Λίγος ο χρόνος τότε που παλεύει έξω 

απ' το σκοτάδι της πλάνης.* 

από το β' στάσιμο της "Αντιγόνης" του Σοφοκλή

η μετάφραση είναι του Νίκου Παναγιωτόπουλου

------------------------------------------------------ 
**Σημ.: όπου (/), εννοείται άνω τελεία
..........................................................................................
.....................................................................................


 Αλεξάντερ Γκέλμαν (1933 - )

Αντρέι: Πώς με είπες προηγουμένως; Σίχαμα; Πριν είκοσι χρόνια, όταν ζούσες σ' εκείνο το διαμερισματάκι με ΄λεγες αλλιώς. Βλέπεις η ανατροφή σου δεν άντεχε τα διαμερισματάκια. Θυμάσαι πώς με έλεγες; Άχρηστο. Ανίκανο. Ένα σκουπίδι ήμουνα τότε για σενα. Με τις δικές σου ευλογίες ξεκίνησα, Αγία Νατάσα! Με τις δικές σου ευλογίες. Όλη αυτήντην ένδοξη πορεία από σκουπίδι σε μάνατζερ-σίχαμα, με τις δικές σου προτροπές την έκανα. Εγώ. Ο ανίκανος! Ο άχρηστος! Πώς έμπλεξες μαζί μου;

...Τώρα εγώ βγάζω τρεις φορές όσα έβγαζα, τώρα έχουμε ένα τεράστιο διαμέρισμα, αυτοκίνητο, εξοχικό. Και τα ήθελες κι εσύ όλα αυτά, αν θυμάσαι...

Νατάσα:...Όχι, Θεέ μου. Όλα αυτά τα χρόνια. Όλα αυτά τα χρόνια έλεγα στον εαυτό μου ότι δεν τον είχες ακούσει, ότι δεν ήξερα πού πήγαινα. Πεντακάθαρο ήτανε, αλλά εγώ δεν ήθελα να το πιστέψω. Φοβόμουνα ακόμα και να το αναφέρω μήπως και... Αυτό δεν το αντέχω... Δεν το αντέχω άλλο. Θέλω να πεθάνω...

...Δεν το πιστεύω... Δεν είναι δυνατόν... Τι κάνω εγώ εδώ; Γιατί είναι ακόμη εδώ; Κάποια στιγμή θα  κληθώ να πληρώσω γι' αυτό. Θα έρθει μια μέρα που θα με δικάσουν επειδή έμεινα παντρεμένη μαζί σου είκοσι ολόκληρα χρόνια! Κανείς δε με πίεσε, κανείς δε μ' ανάγκασε να το κάνω...  

από το έργο του Αλεξάντερ Γκέλμαν "Ιδιαιτέρως με όλους" - α' μέρος (μτφ. Ζ.Αρμάου-Γ.Κιμούλης που το 1997 έδωσαν στο έργο τον τίτλο "Και τώρα οι δυο μας").