"Μνήμη και ιδιωτεία" του Κώστα Γεωργουσόπουλου "ΤΑ ΝΕΑ",Τετάρτη 18 Απριλίου 2012

.........................................................

Μνήμη και ιδιωτεία

 του Κώστα Γεωργουσόπουλου

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ στα "ΝΕΑ",Τετάρτη 18 Απριλίου 2012

Πρέπει να έρθουν γιορτάδες μέρες για να φανεί η πανάθλια γύμνια της ιδιωτικής τηλεόρασης· όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα όπου και να σερφάριζες στο πέλαγος των εκπομπών της βλακώδη σίριαλ, τηλεπαιχνίδια. Επαναλήψεις φαιδρών εκπομπών. Είχες την εντύπωση πως παρακολουθούσες τούρκικα προγράμματα της βαθιάς Ανατολίας ή αδιάφορα για το νόημα των ημερών επαρχιακά κανάλια του αμερικανικού Νότου ή προτεσταντικά συνδρομητικά. Δεν είναι μόνο η φτήνια τους, είναι και η συνειδητή περιφρόνηση για τα ήθη και την παράδοση ενός ολόκληρου λαού.
Και δεν αναφέρομαι στην απουσία από το πρόγραμμά τους μεταδόσεων των ακολουθιών. Φτάνουν και περισσεύουν όσες μεταδίδονται από Μητρόπολη και Πατριαρχείο. Κανένα ίχνος γιορτής, καμιά αχτίδα φωτός και ελπίδας, κανένα σωσίβιο μνήμης. Ευτυχώς τα κρατικά κανάλια ακόμα και με σπάνιες παλιές παραγωγές, εποχών εμπνευσμένων διοικήσεων και ευρηματικών παραγωγών, γεμίζουν με εκπομπές υψηλών προδιαγραφών στις οποίες ακούγεται η μεγαλοφυής εκκλησιαστική αλλά και κοσμική ποίηση γύρω από τον πάσχοντα Θεό και τον πάσχοντα άνθρωπο. Μόνο σ’ αυτόν το τόπο αναμφισβήτητοι αριστεροί δημιουργοί κατόρθωσαν να συνδυάσουν με τα πάθη των ανθρώπων τον μεγάλο Μύθο της Χριστολογικής ιστορίας. Ο Βάρναλης και ο Ρίτσος τραγούδησαν τη «Μάνα του Χριστού» και ταύτισαν τον υιό του Θεού νεκρό με τον υιό της προλετάριας μάνας στον «Επιτάφιο».
Και είναι πολιτιστική προσφορά να βλέπεις σε επανάληψη δύο μεγάλες κυρίες του ελληνικού θεάτρου, την Ασπασία Παπαθανασίου και την Αννα Συνοδινού, να διαβάζουν Ρωμανό, Ρίτσο, Βάρναλη, Σικελιανό και τη Λαμπέτη Ευαγγέλια των Παθών. Είναι πολιτιστική προίκα να ακούς τον Αηδονίδη να γεφυρώνει εκκλησιαστικούς ύμνους με δημοτικά άσματα και να αποδεικνύει στην πράξη τη συνέχεια της ελληνικής μουσικής. Και είναι πολιτιστική επένδυση στην κρίση που βιώνουμε να αναπαριστούμε το πασχαλινό τραπέζι με τραγούδια και χορούς που τοκίζουν μέλλον.

Ανάθεμα τα τάλαρα! Κωνσταντίνος Θεοτόκης (15 Μαρ 2012 | Κρυσταλία Πατούλη tvxs.gr)

...........................................................

Ανάθεμα τα τάλαρα! 

Κωνσταντίνος Θεοτόκης

08:03, 15 Μαρ 2012 | Κρυσταλία Πατούλη tvxs.gr/node/87871

 

 

«Εκείνη εκοίταξε πονεμένη τα αδέρφια της, εκατέβασε το βλέφαρο και δεν του αποκρίθηκε. "Γιατί δε χαίρεσαι;" την ερώτησε... 

...Κι αυτήν τη στιγμή εμπήκε στο σπίτι ο γέροντας ο Τρίνκουλος. ΄Ετρεμε όλος, αχνός, λιγνός, φοβισμένος, με μάτια που το κρασί από τόσα χρόνια τού τα' χε θολώσει. Μα τώρα ήταν ξενέρωτος κι εδάκρυζε.

Είχε ακούσει τα τελευταία τα λόγια του Αντρέα κι αγκάλιασε μ' αγάπη τη θυγατέρα του. Κι εκεί δεν εμπόρεσε πλια να βαστάξει. Ένα αναφιλητό βαρύ βαρύ του ετίναξε τα στήθη κι εμούγκρισε για να μην ξεφωνίσει το κλάμα.

Κι ο Αντρέας στενοχωρημένος εκοίταζε τα δύο πλάσματα, που αγαπιόνταν, που υπόφερναν εξαιτίας του και που τώρα δεν εμιλούσαν.

Τέλος ο πατέρας της είπε, σφίγγοντάς την στην αγκαλιά του: "Σ' εδυστύχεψε!"

Δεν είπε ποιος. Ο νους του ήταν ίσως για τη γυναίκα του, μα ο Αντρέας ενόμισε πως τα λόγια τον εχτυπούσαν εκείνον, κι είπε: "Έφταιξα. μα τώρα εδιορθωθήκανε όλα. Την Κυριακή βάζω στεφάνι. Εδώ τα κλειδιά του κομού. Είπε να μου τα δώκεις τα χίλια".

"Και ξαναγοράζεις" του 'πε η Ρήνη πικρά "και την αγάπη; Ω, τι έκαμες!" Κι εβάλθηκε να κλαίει.

"Την αγάπη;" ερώτησε αχνίζοντας. "και δεν τηνέχω;"

"Όχι!" του αποκρίθηκε "όχι! για λίγα χρήματα ήσουνε έτοιμος να με πουλήσεις και χωρίς αυτά δε μ' έπαιρνες. πάει τώρα η αγάπη. Επέταξε το πουλί!"

"Θα ξανάρθει" της απολογήθηκε λυπημένος, "στη ζεστή τη φωλιά του. Η ζωή μας θα' ναι παράδεισος!"

"Όχι!" του 'πε. "έπειτα απ' ό,τι έκαμες όχι! κι αν σ' αγαπούσα, δε θα ερχόμουνα μαζί σου. Είμαι

δουλεύτρα. Ποιόνε έχω ανάγκη;"

Και σε μία στιγμή ξακολούθησε: "Γιατί ν' αδικηθούν τα αδέρφια μου;"

"Σ' εδυστύχεψε!" είπε πάλι πικρά ο πατέρας, που τώρα ήταν ξενέρωτος. "Γιατί να μην τα δώσει από την αρχή όπως τση τό 'πα; Ανάθεμά τα τα τάλαρα!"

"Πάμε!" είπε ο Αντρέας.

"Όχι!" του 'πε μ' απόφαση. "Εδώ είναι ο χωρισμός μας. θα πάω σε ξένα μέρη, σε ξένον κόσμο, σ' άλλους τόπους. θα δουλέψω για με και για να κουναρήσω* το παιδί που θα γεννηθεί. Θα μου δώσει η μάνα γράμματα για να 'βρω αλλού εργασία. θα τα πάρει από τες κυράδες της. Όχι, δεν έρχομαι! Είμαι δουλεύτρα. ποιόνε έχω ανάγκη;"

Κι έπειτα από μία στιγμή σα ν' απαντούσε σε κάποια της σκέψη εξαναφώναξε: "Δεν έρχομαι, δεν έρχομαι!".

Ο Αντρέας την εκοίταξε ξεταστικά κι εκατάλαβε πως όλα τα λόγια θα 'ταν χαμένα.

"Ανάθεμά τα τα τάλαρα!" εφώναξε πάλι απελπισμένος. "Πάει η ευτυχία μου!" Κι εβγήκε στο δρόμο.»

Απόσπασμα από τη νουβέλα του Κωνσταντίνου Θεοτόκη, Η τιμή και το χρήμα, Εκδ. Πελεκάνος

----

O Θεοτόκης Κωνσταντίνος γεννήθηκε στις 13 Μαρτίου του 1872 στην Κέρκυρα. Γιος του Μάρκου Θεοτόκη και της Αγγελικής Πολυλά, ανιψιάς του Ιάκωβου Πολυλά. Είχε δυο αδερφούς. Έμαθε τα πρώτα γράμματα στο ιδιωτικό σχολείο Κοντούτη, στη συνέχεια φοίτησε για οχτώ χρόνια στο Εκπαιδευτήριο Καποδίστριας και τέλειωσε το γυμνάσιο το 1888. Μαθητής ακόμα έγραψε το σχολικό εγχειρίδιο Εγχειρίδιον προς κατασκευήν διαφόρων εκ χάρτου παιγνίων. Μέρος πρώτον : Το πτηνόν.

Την ίδια περίοδο ξεκίνησε και το ενδιαφέρον του για τις φυσικές επιστήμες και το 1884 σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών εξέδωσε με τον αδερφό του Κωνσταντίνο την εφημερίδα Ελπίς. Το 1887 εξέδωσε μια μελέτη για τον ηλεκτροχημικό τηλέγραφο και έστειλε μια μελέτη για το κυβερνώμενο αερόστατο στη Γαλλική Ακαδημία των Επιστημών που επαινέθηκε.Το 1889 γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης για σπουδές φυσικομαθηματικών επιστημών.

Η κοσμική και σπάταλη ζωή που επέλεξε τον οδήγησε δυο χρόνια αργότερα για συνέχιση των σπουδών του στη Βενετία. Εκεί σύναψε δεσμό με τη βαρώνη Ερνεστίνη φον Μάλοβιτς, δεκαεφτά χρόνια μεγαλύτερή του, από την οποία χώρισε προσωρινά κατόπιν παρέμβασης του πατέρα του τον ίδιο χρόνο, την παντρεύτηκε όμως δυο χρόνια αργότερα στη Βοημία. Ένα χρόνο αργότερα εγκαταστάθηκε με τη σύζυγό του στον πύργο των Καρουσάδων. Τότε χρονολογείται και η έναρξη της βαθιάς φιλίας του με το Λορέντζο Μαβίλη, με τον οποίο πήρε μέρος στην κρητική επανάσταση και στον πόλεμο του 1897 και από τον οποίο υιοθέτησε το ενδιαφέρον του για τη σανσκριτική μυθολογία. Στη συνέχεια ο Κωνσταντίνος έφυγε για σπουδές έξι μηνών στο Γκρατς της Αυστρίας, όπου ήρθε σε επαφή με τη σκέψη του Μαρξ και του Νίτσε και στράφηκε προς τις θεωρητικές επιστήμες.

Το 1895 εξέδωσε ένα ρομάντζο στα γαλλικά, το 1899 δημοσίευσε σε συνέχειες το Πάθος και το Πίστομα στο περιοδικό Τέχνη του Κωνσταντίνου Χατζόπουλου. Το 1900 πέθανε η κόρη του Ερνεστίνη από μηνιγγίτιδα σε ηλικία πέντε ετών. Το 1901δημοσίευσε στο Διόνυσο το διήγημα Juventus Mundi και τον επόμενο χρόνο την Κασσώπη. Το 1902 επισκέφτηκε τη Ζάκυνθο με αφορμή τα εκατό χρόνια από τη γέννηση του Σολωμού και τον ίδιο χρόνο δημοσίευσε ένα άρθρο για το Σολωμό στην εφημερίδα Neue Presse της Βιέννης.

Το 1903 γνωρίστηκε με την μετέπειτα στενή φίλη του Ειρήνη Δεντρινού και το 1904 δημοσίευσε στο Νουμά τη διατριβή του Σανσκριτική και καθαρεύουσα. Το 1905 οργάνωσε συνέδριο δημοτικιστών στην Κέρκυρα με αφορμή την εκεί επίσκεψη του Αλέξανδρου Πάλλη. Οι καλεσμένοι επίσης Κωστής Παλαμάς, Γιάννης Ψυχάρης και Ιωάννης Γρυπάρης δεν παρευρέθηκαν. Στη διετία 1907-1909 βρέθηκε στο πανεπιστήμιο του Μονάχου για σπουδές και επέστρεψε στην Κέρκυρα, όπου υποδέχτηκε τον σοσιαλιστή Μαζαράκη. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Σοσιαλιστικού Ομίλου Κερκύρας και κατόπιν του Αλληλοβοηθητικού Εργατικού Συνδέσμου Κερκύρας και το 1912 τιμήθηκε με το παράσημο του Σταυρού του Σωτήρος από την κυβέρνηση, βραβείο που όμως δε δέχτηκε.

Το 1916 συμμετείχε σε ειδική αποστολή του επαναστατικού κινήματος Θεσσαλονίκης στη Ρώμη μετά από ανάθεση του τότε υπουργού Εξωτερικών Νικολάου Πολίτη. Επέστρεψε στην Κέρκυρα και διορίστηκε αντιπρόσωπος της κυβέρνησης στην Κέρκυρα, θέση από την οποία παραιτήθηκε τον ίδιο χρόνο. Το 1917 μετά την πτώση της αυστροουγγρικής μοναρχίας ο Θεοτόκης και η σύζυγός του καταστράφηκαν οικονομικά. Η υγεία του κλονίστηκε. Εργάστηκε σποραδικά ως διευθυντής λογοκρισίας (για δυο μέρες), ως υπάλληλος των εκδόσεων Ελευθερουδάκη, της Υπηρεσίας Ξένων και Εκθέσεων και της Εθνικής Βιβλιοθήκης, ενώ δεν έπαψε σ’ όλη τη ζωή του να δημοσιεύει πεζογραφικά, ποιητικά και μεταφραστικά έργα του σε πολλά λογοτεχνικά και εφημερίδες (όπως Η Τέχνη, ο Νουμάς, ο Διόνυσος κ.α.).Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ήταν πολύ δύσκολα λόγω της άθλιας οικονομικής του κατάστασης και της αρρώστιας του.

Εγχειρίστηκε στον Ευαγγελισμό και οι γιατροί τον συμβούλεψαν να φύγει για την Κέρκυρα, όπου πέθανε την πρώτη Ιουλίου του 1923, αφήνοντας ανολοκλήρωτο το τελευταίο του έργο με τίτλο Ο παπά Ιορδάνης περίχαρος και η ενορία του. Στο χώρο της πρωτότυπης λογοτεχνικής δημιουργίας ο Θεοτόκης ασχολήθηκε κυρίως με την πεζογραφία. Ξεκίνησε γράφοντας διηγήματα (κυρίως κατά την περίοδο 1898-1910) με επιρροές από τον γερμανικό ιδεαλισμό και τη σκέψη του Νίτσε και θέματα μυθολογικά μεσαιωνικά και άλλα, όλα απομακρυσμένα από τη σύγχρονή του πραγματικότητα.

Σύντομα άλλαξε κατεύθυνση και διέγραψε μια εξελικτική πορεία από την ψυχογραφική ηθογραφία και την αισθητιστική γραφή, προς τον ιδεολογικά φορτισμένο κοινωνικό ρεαλισμό (επιρροές από το σοσιαλισμό) και το νατουραλισμό. Σταθμοί της πορείας του στάθηκαν Το Πάθος, Το Πίστομα, Η τιμή και το χρήμα, Η ζωή και ο θάνατος του Καραβέλλα. Στο χώρο της ποίησης έγραψε 32 σονέτα με ερωτική κυρίως θεματολογία.

Άξιες λόγου είναι επίσης οι φιλολογικές του μελέτες και οι εξαιρετικά φροντισμένες μεταφράσεις σημαντικών έργων της παλαιότερης και σύγχρονής του παγκόσμιας λογοτεχνίας (ο Θεοτόκης μιλούσε δέκα γλώσσες), με τις οποίες στόχευε στην πνευματική αφύπνιση του λαού, παράλληλα προς τον φίλο του Κωνσταντίνο Χατζόπουλο. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Κωνσταντίνου Θεοτόκη βλ. Γιαλουράκης Μανώλης, «Θεοτόκης Κωνσταντίνος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 7. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ., Δάλλας Γιάννης, «Κωνσταντίνος Θεοτόκης», Η παλαιότερη πεζογραφία μας· Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο Ι΄ (1900-1914), σ.182-230. Αθήνα, Σοκόλης, 1997, Καλαμαράς Βασίλης, «Εργοβιογραφία Κωσνταντίνου Θεοτόκη», Διαβάζω 92, 18/4/1984, σ.14-18, Λυκούργου Νίκη, «Θεοτόκης Κωνσταντίνος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 4. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985, Μαρτζούκου Μαρία, «Χρονολόγιο Κωνσταντίνου Θεοτόκη», Πόρφυρας 57-58 (Κέρκυρα), 4-9/1991, σ.185-206 και Μαρτζούκου Μαρία, «Συγκριτικό χρονολόγιο Κωνσταντίνου Θεοτόκη», Πόρφυρας 80 (Κέρκυρα), 1-3/1997, σ.436-449. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).

Η τιμή της αγάπης

Στίχοι: Τώνια Μαρκετάκη
Μουσική: Ελένη Καραΐνδρου
Πρώτη εκτέλεση: Δήμητρα Γαλάνη

Τιμή δεν έχει η αγάπη,
τιμή δεν έχει κι η ζωή.
Ποιος την πουλά, ποιος αγοράζει,
ποιος τήνε βγάζει στο σφυρί;
Τιμή δεν έχει η αγάπη,
τιμή δεν έχει κι η ζωή.
Όποιος την έχει τήνε δίνει
με μια ματιά, μ' ένα φιλί.
Αν έχεις λίγη αγάπη, δως μου
να μου γλυκάνεις τη ζωή.
Τιμή δεν έχει η αγάπη,
τιμή δεν έχει κι η τιμή.

Στίχοι της ομώνυμης ταινίας του 1984, η οποία ήταν βασισμένη στη νουβέλα του Κωνσταντίνου Θεοτόκη: Η τιμή και το χρήμα.

Η ταινία αφηγείται μια ιστορία αγάπης που προδόθηκε για το χρήμα. Η υπόθεση της εξελίσσεται στην Κέρκυρα, στις αρχές του αιώνα. Στο ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο του τόπου και της εποχής, μια ιστορία αγάπης που προδόθηκε για το χρήμα. Μια γυναίκα ταπεινής καταγωγής εγκαταλείπεται από τον αγαπημένο της που ανήκει στην μπουρζουαζία και που δεν τολμάει να αντισταθεί στην τάξη του και να παντρευτεί μια κοπέλα χωρίς προίκα. Η κοινωνία την περιθωριοποιεί, όπως θα συνέβαινε σε κάθε ανύπαντρη μητέρα εκείνη την εποχή. Όμως η βιομηχανιή επανάσταση έχει ήδη αρχίσει και η νεαρή γυναίκα, μέσα από την καινούργια της θέση ως εργάτρια σε εργοστάσιο, θα βρει τον τρόπο να επιζήσει και να διατηρήσει την αξιοπρέπεια της και τα πιστεύω της. Πως η αγάπη δεν θα `πρεπε να έχει τιμή.

Πρωταγωνιστούσαν οι: Τούλα Σταθοπούλου, Στρατής Τσοπανέλλης, Σπύρος Παντέλιος, Σπύρος, Μανώλης Λογιάδης, Λάκης Κωνσταντής, Γιώργης Αγιοβλασσίτης, Αντίοχος, Άννυ Λούλου, Αλίκη Νικηφόρου. Η σκηνοθεσία και το σενάριο ήταν της Τώνιας Μαρκετάκης και η μουσική της Ελένης Καραϊνδρου.

--

*(κουναρώ=  μεγαλώνω, αναθρέφω)

Η δίκη του Θ. Κολοκοτρώνη το 1834 (16 Απρ 2012 | tvxsteam tvxs.gr)

..............................................................

Η δίκη του Θ. Κολοκοτρώνη το 1834

10:04, 16 Απρ 2012 | tvxsteam tvxs.gr/node/58444

 

 

Σαν σήμερα, στις 16 Απριλίου του 1834, ξεκίνησε η δίκη του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και του Δημήτριου Πλαπούτα με την κατηγορία της συνωμοσίας εναντίον του βασιλιά Όθωνα. Δεν ήταν όμως η πρώτη φορά που φυλακίστηκε. Στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, μετά από ένοπλες συγκρούσεις, ο ίδιος και ο γιος του είχαν συλληφθεί και φυλακιστεί στο Ναύπλιο.

Αν και πρωτοστάτησε στα γεγονότα για την εκλογή του Όθωνα, με την έλευση του τελευταίου το 1832, ο Κολοκοτρώνης έγινε στόχος συκοφαντιών εκ μέρους των πολιτικών του αντιπάλων κυρίως του Ι. Κωλέττη. Συν τοις άλλοις, η βαυαρική αντιβασιλεία (ο Όθων ήταν ακόμη ανήλικος) δυσανασχετούσε έντονα εξαιτίας της φιλοκαποδιστριακής και φιλορωσικής του τοποθέτησης.

Ο Κολοκοτρώνης ήταν κατά τη δεκαετία του 1830 μία από τις ηγετικές φυσιογνωμίες του ρωσόφιλου κομματικού σχηματισμού. Κατηγορήθηκε για εσχάτη προδοσία και συνελήφθη στις 6 Σεπτεμβρίου 1833 μαζί με τον Πλαπούτα, τον Τζαβέλα, τον Νικηταρά και άλλους στρατιωτικούς με την κατηγορία ότι ετοίμαζαν συνωμοσία για την ανατροπή του ανήλικου βασιλιά Όθωνα. Ο Κολοκοτρώνης φυλακίσθηκε στο Παλαμήδι σε ηλικία 63 ετών. Λίγο αργότερα η ποινή του μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη.

Τον Μάιο του 1835 μετά την ενηλικίωση του Όθωνα έλαβε χάρη και αποφυλακίσθηκε. Επίσης, ονομάστηκε στρατηγός και έλαβε το αξίωμα του Συμβούλου της Επικρατείας. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, γεννημένος το 1770, υπήρξε ο σημαντικότερος Πελοποννήσιος στρατιωτικός αρχηγός κατά της διάρκεια της Επανάστασης. Ήταν γόνος της μεγάλης οικογένειας κλεφτών, των περίφημων Κολοκοτρωναίων.

Το 1807 συμμετείχε στην άμυνα της Λευκάδας που οργανώθηκε από τον Ιωάννη Καποδίστρια, πρόσωπο που αργότερα στήριξε ως πρώτο κυβερνήτη της Ελλάδας. Το 1818 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία που είχε ξεκινήσει να προετοιμάζει την Επανάσταση στην Πελοπόννησο. Στη συνέχεια πρωταγωνίστησε σε πολλές στρατιωτικές επιχειρήσεις του αγώνα, ενώ ως το τέλος της Επανάστασης ο Κολοκοτρώνης συνέχισε να διαδραματίζει ενεργό ρόλο στα στρατιωτικά και πολιτικά πράγματα της εποχής.

Στα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Κολοκοτρώνης υπαγόρευσε στον Γεώργιο Τερτσέτη τα Απομνημονεύματά του, που κυκλοφόρησαν το 1851 με τον τίτλο «Διήγησις συμβάντων της ελληνικής φυλής από τα 1770 έως τα 1836». Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης πέθανε μια νύχτα του 1843 από αποπληξία.

Λεονάρντο Ντα Βίντσι: Άνθρωποι που βλέπουν… (15 Απρ 2012 | tvxsteam tvxs.gr)

.............................................................

Λεονάρντο Ντα Βίντσι: Άνθρωποι που βλέπουν…

10:04, 15 Απρ 2012 | tvxsteam tvxs.gr/node/35517

 

«Υπάρχουν τριών ειδών άνθρωποι. Εκείνοι που βλέπουν, εκείνοι που βλέπουν όταν τους δείχνουν και εκείνοι που δεν βλέπουν»… Ντα Βίντσι.  Σαν σήμερα, το 1452, ο Leonardo di ser Piero da Vinci» ή απλά Da Vinci, ο άνθρωπος που έβλεπε και μέσα από τα έργα του προσπάθησε να κάνει κι άλλους να δουν, ήρθε στη ζωή. Αμφιλεγόμενη προσωπικότητα που οι περισσότεροι γνωρίζουν σαν ζωγράφο. Ο ίδιος όμως ήταν γλύπτης, εφευρέτης, αρχιτέκτονας και μηχανικός και πλήθος ανακαλύψεων και κατασκευών υπήρξαν αποτέλεσμα δικής του εργασίας. 

Μεγαλωμένος στη Φλωρεντία, ο δημιουργός του Βιτρούβιου ανθρώπου, έδειξε από τα μικρά του χρόνια μεγάλα δείγματα ευφυΐας και καλλιτεχνικού ταλέντου τα οποία εξάσκησε μαθητεύοντας για χρόνια στο εργαστήρι του Αντρέα ντελ Βερόκιο. Ως ο πρώτος ανεξάρτητος πίνακας του Λεονάρντο θεωρείται από πολλούς η «Παναγία με το Γαρύφαλλο», που σήμερα βρίσκεται στην Παλαιά Πινακοθήκη του Μονάχου, αν και μάλλον τον ζωγράφισε όσο βρισκόταν ακόμα στο εργαστήριο του Βερόκιο. Ο Ντα Βίντσι άντλησε πολλά από τα θέματα του από τη χώρο της Θρησκείας με κεντρικό πρόσωπο κυρίως την Παναγιά. Ωστόσο, πειραματίστηκε με πολλά θέματα που άνηκαν στον φαντασιακό χώρο και θεωρήθηκαν μπροστά από την εποχή τους. Πολύ γρήγορα καθιερώθηκε ως σημαντικός ζωγράφος αναλαμβάνοντας μεγάλα έργα ενώ παράλληλα έκανε πολλά πειράματα με φυσικά φαινόμενα.

Πειραματιζόμενος με το φως ανέπτυξε μία νέα τεχνογνωσία στη ζωγραφική που πήρε το όνομά του («σφουμάτο του Λεονάρντο»), ενώ έγραψε και μία εργασία πάνω στο θέμα με τίτλο «Πραγματεία περί σκιάς και φωτός». Τα χρόνια που έπονται θα ακολουθήσει πλήθος επιστημονικών μελετών. Πριν γίνει διάσημος, πριν ζωγραφίσει τη Μόνα Λίζα και το Μυστικό Δείπνο, ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι εργάστηκε πάνω σε τεχνικά έργα και έργα πολεμικής υποδομής, υπό τον Δούκα του Μιλάνου.

Εντύπωση έκανε η πρόσφατη δημοσιοποίηση ενός βιογραφικού που χρονολογείται το 1482, ανήκει στον ίδιο τον ζωγράφο και είχε παραλήπτη τον Δούκα. «Εξοχότατε Άρχοντα, έχοντας λάβει επαρκώς υπόψη τα δείγματα όλων όσων ισχυρίζονται πως είναι επιδέξιοι εφευρέτες πολεμικών μηχανών και πως η εφεύρεση και η λειτουργία αυτών των μηχανών δεν διαφέρει από αυτές που χρησιμοποιούνται ευρέως, θα προσπαθήσω, χωρίς να θέλω να κρίνω εκ των προτέρων κανέναν, να παρουσιάσω τον εαυτό μου στην Εξοχότητά σας, αποκαλύπτοντάς σας το μυστικό μου και στη συνέχεια θέτοντας εαυτόν στη διάθεσή σας και κρίση σας να εργαστώ, σε οτιδήποτε εσείς κρίνετε απαραίτητο από τα παρακάτω που θα σας παρουσιάσω εν συντομία ευθύς αμέσως. Διαθέτω εξαιρετικά ελαφριές και γερές γέφυρες, που μπορούν να προσαρμοστούν αναλόγως, ώστε να μεταφέρονται εύκολα και με τη βοήθειά τους να μπορείτε οποιαδήποτε στιγμή να ακολουθείτε ή να ξεφεύγετε του εχθρού. Έχω και άλλες, ασφαλείς, που δεν καταστρέφονται από τη φωτιά ή τα πυρά, εύκολες στη μεταφορά και την τοποθέτηση. Διαθέτω, επίσης, μεθόδους καψίματος και καταστροφής των γεφυρών του εχθρού. {…} έχω μεθόδους για την καταστροφή οποιοδήποτε βράχου ή φρουρίου, ακόμα και αν αυτό βρίσκεται πάνω σε βράχο. {…} Εάν η μάχη διεξάγεται στη θάλασσα, διαθέτω διάφορες μηχανές, τις πιο αποτελεσματικές για άμυνα και επίθεση. Και καράβια, που αντέχουν στις επιθέσεις με μεγάλα όπλα, πυρίτιδα και καπνό. {…} Μπορώ να φτιάξω καμουφλαρισμένα άρματα, ασφαλή και ανθεκτικά στις επιθέσεις Σε καιρό ειρήνης, θεωρώ ότι μπορώ να προσφέρω απόλυτη ικανοποίηση σε ότι αφορά στην αρχιτεκτονική, την κατασκευή δημόσιων και ιδιωτικών κτηρίων, καθώς και τη δημιουργία υδρευτικού συστήματος για τη μεταφορά των υδάτων από ένα σημείο σε άλλο. Μπορώ να φτιάξω γλυπτά από μάρμαρο, μπρούτζο ή πηλό, ενώ μπορώ να ζωγραφίσω και οτιδήποτε θελήσετε…»

Κατά την παραμονή του στο Μιλάνο, ζωγράφισε το «Μυστικό Δείπνο» ενώ πραγματοποίησε πολλές μελέτες για το ανθρώπινο σώμα. Αργότερα όταν επέστρεψε στη Φλωρεντία συνέχισε τις μελέτες αυτές κάνοντας ανατομές σε ανθρώπινες σορούς για τις οποίες μάλιστα είχε κατηγορηθεί καθώς τότε οι άνθρωποι θεωρούσαν ιεροσυλία κάτι τέτοιο. Παράλληλα ξεκίνησε μελέτες και άρχισε να σχεδιάζει πτητικές μηχανές. Τα σχέδια του Ντα Βίντσι από εκείνη την εποχή θυμίζουν έντονα ανεμόπτερο ή ελικόπτερο και αποδεικνύουν ότι το βλέμμα του ήταν στραμμένο προς το μέλλον.

Η Φλωρεντία ήταν, τέλος, η πόλη που γέννησε τη Τζοκόντα… τη γυναίκα με το μυστηριώδες χαμόγελο. Τον μικρό πίνακα που οι άνθρωποι περιμένουν κατά χιλιάδες στην ουρά για να τον θαυμάσουν. Τον πίνακα που όταν εκλάπη στις 22 Αυγούστου του 1911, λίγες μέρες μετά την δήλωση του διευθυντή του Λούβρου ότι κανείς δεν μπορούσε να κλέψει τη Μόνα Λίζα, οδήγησε στο κλείσιμο των συνόρων της χώρας και σε μία «εθνική εκστρατεία» των Γάλλων προκειμένου να τη βρουν και να την τοποθετήσουν στο διασημότερο μουσείο του κόσμου…

Ζαν Πωλ Σαρτρ, ο άνθρωπος που όρισε τη διανόηση του 20ου αιώνα (15 Απρ 2012 | tvxsteam tvxs.gr)

..............................................................

Ζαν Πωλ Σαρτρ, ο άνθρωπος που όρισε τη διανόηση του 20ου αιώνα

11:04, 15 Απρ 2012 | tvxsteam tvxs.gr/node/35452

 

Σαν σήμερα, στις 15 Απριλίου 1980, έφυγε από τη ζωή ο Γάλλος φιλόσοφος και συγγραφέας Ζαν Πωλ Σαρτρ. «Ο άνθρωπος είναι καταδικασμένος να ζει ελεύθερος», υποστήριζε και ίσως, τελικά, ο μόνος «περιορισμός» που είχε ο ίδιος  στη ζωή του ήταν η απεγνωσμένη ανάγκη να πράττει και να σκέφτεται χωρίς συμβιβασμούς και όρια. 

Ο Σάρτρ γεννήθηκε στο Παρίσι της στις 21 Ιουνίου του 1905. Ο πρόωρος χαμός του πατέρα του και η αδυναμία της μάνας του να τον μεγαλώσει, τον οδήγησαν στο σπίτι του συντηρητικού παππού του, ο οποίος τον μύησε στο κόσμο του βιβλίου. Σύντομα, ο Σάρτρ μετατρέπεται σε ένα παιδί- βιβλιοφάγο. Αποφοίτησε από το Ecole Normale Superieure του Παρισιού και συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο του Fribourg, στην Ελβετία, καθώς και στο Γαλλικό Ινστιτούτο του Βερολίνου.

Με την ενηλικίωσή του ο Σάρτρ εξελίσσεται σε ένα γοητευτικό νεαρό, με φιλοσοφικούς στοχασμούς και «εμβρυακές» πολιτικές ανησυχίες. Σύντομα θα γνωρίσει τη Σιμόν ντε Μποβουάρ, την γυναίκα που θα τον συντροφέψει σε όλη του τη ζωή. Η σχέση τους προσδιορίστηκε μέσα από τις ελευθεριακές αντιλήψεις του Σάρτρ, με αποτέλεσμα να δημιουργήσουν πλήθος παράλληλων ερωτικών σχέσεων και να προκαλέσουν την συντηρητική κοινωνία της εποχής τους.

Η φρίκη του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, με εγκλεισμό σε στρατόπεδο συγκέντρωσης και συμμετοχή στον Γαλλικό αντιστασιακό αγώνα, μετατρέπουν τον φιλόλογο Σάρτρ , σε οραματιστή φιλόσοφο και βαθιά πολιτικοποιημένο διανοούμενο. Με την απελευθέρωση της Γαλλίας, ο Σάρτ κερδίζει την εθνική αναγνώριση καταγράφοντας τα γεγονότα σε πρωτοσέλιδο της αντιστασιακής εφημερίδας «Combat».

Ο Ζαν Πωλ Σαρτρ γίνεται ο βασικός εκπρόσωπος του υπαρξισμού του 20ου αιώνα, ιδρύει, μαζί με τον Μορίς Mερλό Ποντί, το λογοτεχνικό περιοδικό «Μοντέρνοι Καιροί», από όπου δημοσιοποιεί τις αριστερές πολιτικές του θέσεις και τις φιλοσοφικές του αναλύσεις. Στο έργο του, ο άνθρωπος εμφανίζεται ως απελευθερωμένος από την επιρροή κάποιας ανώτερης ηθικής τάξης ή δύναμης, που θα μπορούσε να ορίσει τη ζωή του, και ο ίδιος γίνεται κύριος των επιλογών.

Ο Σαρτρ, ασπάζεται τον Μαρξισμό και καταδικάζει τον Σταλινισμό. Παράλληλα δηλώνει φανατικά άθεος. «Ο υπαρξισμός δεν είναι τόσο αθεϊστικός που να αναλώνεται προσπαθώντας να αποδείξει ότι δεν υπάρχει Θεός. Αντιθέτως, δηλώνει ότι, ακόμη και αν υπήρχε Θεός, το γεγονός αυτό δεν θα άλλαζε τίποτα», δήλωνε.

Καιρό αργότερα, ο Σάρτρ θα κάνει στροφή στην πολιτική του σκέψη και θα ενταχθεί στο Κομουνιστικό Κόμμα Γαλλίας, μία απόφαση που θα τον φέρει σε αντίθεση με το παρελθόν του αλλά και με τον άλλοτε σύντροφό του Αλμπέρ Καμύ. Μάλιστα θα προεδρεύσει και της Γαλλοσοβιετικής Ένωσης. Ωστόσο, η σοβιετική στρατιωτική επέμβαση στην Ουγγαρία το 1956, που οδήγησε στον θάνατο περίπου 2.500 εξεγερμένους Ούγγρους, προκάλεσε την «οργισμένη» αντίδραση του Σάρτρ, ο οποίος θα αποχωρήσει από το ΚΚΓ, γράφοντας το άρθρο «Το φάντασμα του Στάλιν».

Το 1964, ο Σάρτρ στρέφει τα βλέμματα της δημοσιότητας πάνω του, καθώς αρνείται το βραβείο Νόμπελ. Το ανήσυχο πνεύμα του, τον οδηγεί σε μία σειρά από παρεμβάσεις στη κοινωνικοπολιτική ζωή της Γαλλίας αλλά και διεθνώς. Μαζί με τον Μπέρτραντ Ράσελ, προεδρεύει στο «δικαστήριο Ράσσελ», ένα φανταστικό δικαστήριο που αποτελούνταν από ανθρώπους της διανόησης, καταδικάζοντας τον Αμερικανικών ιμπεριαλισμό στο Βιετνάμ. Το Μάη του ’68, παίρνει συνέντευξη από τον Ντάνιελ Κον Μπενίτ, ηγετική φυσιογνωμία του φοιτητικού κινήματος, με στόχο να αναδείξει την ιδεολογική βάση της εξέγερσης.

Ταξιδεύει στη Γερμανία για να συναντήσει τον Αντρέας Μπάαντερ, ηγέτη της R.A.F, στη Πορτογαλλία για να ζήσει από κοντά την επανάσταση των Γαρίφαλων, συμμετέχει στο κίνημα για την απελευθέρωση Σοβιετικών αντιφρονούντων και τάσσεται ανοιχτά υπέρ της Ισλαμικής επανάστασης και τον Αγιατολάχ Χομεϊνί.

Ο ευφυής και αντιδραστικός, Ζαν Πωλ Σάρτρ, θα αφήσει την τελευταία του πνοή στις 15 Απριλίου του 1980. Την 19η Απριλίου, περίπου 50.000 άνθρωποι θα πουν το στερνό αντίο, στον άνθρωπο που σημάδεψε με τις θέσεις του την φιλοσοφία του 20ου αιώνα.

Robert Doisneau: 100η Επέτειος Γέννησης (http://ektiesthisi.blogspot.com, 14/4/2012))

...........................................................

Robert Doisneau 100η Επέτειος Γέννησης

 

Το σημερινό αφιέρωμα της google είναι στον μεγάλο φωτογράφο, σκηνοθέτη   Robert Doisneau
Ο Ρομπέρτ Ντουανό ήταν ένας από τους πιο διάσημους και παραγωγικούς φωτογράφους της Γαλλίας. Γεννήθηκε στη Gentilly το 1912.στις 14 Απριλίου  και πέθανε 1 Απριλίου το 1994. Ασχολήθηκε με το ρεπορτάζ και τη φωτογραφία δρόμου. Προσπάθησε μέσα από τις φωτογραφίες του να καταγράψει το ρυθμό της καθημερινής ζωής των δρόμων του Παρισιού.
Ο Doisneau φωτογραφίζει καθημερινές ανθρώπινες δραστηριότητες, στις οποίες είναι διάχυτη μια γλυκύτητα για τους ανθρώπους, ενώ σε πολλά από τα έργα του δεν λείπει και το κωμικό στοιχείο το οποίο ενσωματώνεται στη φωτογραφία του με διάθεση όχι ειρωνείας αλλά συμπάθειας. Μέσα από τον φακό του διακρίνεται καθαρά η διάθεσή του να παρατηρεί και να περιγράφει με ακρίβεια το
περιβάλλον που ζουν οι απλοί ήρωες των έργων του αλλά και η αγάπη του για τα παιδιά, τα οποία σε πολλές φωτογραφίες του έχει απαθανατίσει κατά τη διάρκεια ξένοιαστων στιγμών τους.

 Μαζί με τον Henri Cartier-Bresson ήταν ένας πρωτοπόρος του φωτορεπορτάζ . Είναι γνωστή η εικόνα του 1950 Le Baiser de l'του Hôtel de Ville (φιλί από το Hôtel de Ville), μια φωτογραφία ενός ζευγαριού να φιλιέται (η φωτό επάνω) στους πολυσύχναστους δρόμους του Παρισιού . Ο Robert Doisneau διορίστηκε Chevalier (Ιππότης) του Εθνικού Τάγματος της Λεγεώνας της Λεγεώνας της Τιμής το 1984.
.Ο Doisneau υπήρξε πάντα ένας πολυσυλλεκτικός ποιητής της εικόνας, που δεν ανήκε στην αγέλη των φωτορεπόρτερ -τη φοβόταν- αλλά και δεν εντυπωσιάστηκε ποτέ από τον μεσσιανισμό και τη στείρα γεωμετρία κάποιων άλλων φωτογράφων που μεσουρανούσαν στην εποχή του. Δεν υπάρχει
πιο έκδηλο παράδειγμα της αποτυχημένης αυτής Μεγάλης Ιδέας της φωτογραφίας από τα πληκτικά πορτρέτα του έτερου φίλου του, του Cartier Bresson, όση γεωμετρία κι αν έχει βάλει, όσο τέλειο κι αν δείχνει το κάδρο του. Για τον Doisneau, η γοητεία μιας εικόνας βρίσκεται αλλού, σε έναν ακαθόριστο τόπο και συναίσθημα, γι' αυτό και δεν υπάρχει λόγος να αναλώνεται ο φωτογράφος σε μια προμηθεϊκή μάχη με τον χώρο και τον χρόνο.
ο Doisneau άφησε,  πολύ πίσω του κάποια ιερά τέρατα της φωτογραφίας της εποχής του, που κάλυπταν τη δειλία τους και την έπαρσή τους με άχρηστους δογματισμούς.
Μελετώντας τα βραβεία και τις δουλειές που πήρε , θα έλεγα πως αναγνωρίστηκε όσο ζούσε

"Τα θαύματα της καθημερινής ζωής είναι συναρπαστικά... Κανένας σκηνοθέτης δε μπορεί να οργανώσει το απροσδόκητο που θα βρείτε στο δρόμο..."

"Είναι καλύτερο, έτσι δεν είναι, να ρίξει κανείς λίγο φως σε εκείνους τους ανθρώπους που δεν είναι ποτέ στο φως της δημοσιότητας;"

Robert Doisneau

Διαβάστε περισσότερα http://ektiesthisi.blogspot.com/2012/04/robert-doisneau-100.html#ixzz1rxhUEKM2

Σάμουελ Μπέκετ: Ένας υπαρξιστής φιλόσοφος του παραλόγου (13 Απρ 2012 | tvxsteam tvxs.gr)

..............................................................

Σάμουελ Μπέκετ: Ένας υπαρξιστής φιλόσοφος του παραλόγου

08:04, 13 Απρ 2012 | tvxsteam tvxs.gr/node/50799

 

 

 

Τίποτα μηδαμινό δεν θα’ χε υπάρξει για το τίποτα τόσο υπαρκτό τίποτα μηδαμινό...

 

 

Σαν σήμερα,το 1906 έρχεται στη ζωή ο Σάμουελ Μπέκετ, ένας από τους σημαντικότερους πρωτοπόρους της σύγχρονης λογοτεχνίας και εκφραστής ενός μυστηριώδους ρεύματος που πολύ δύσκολα μπορεί να ενταχθεί σε κάποια καλλιτεχνική φόρμα.

Ο Μπέκετ έχει θεωρηθεί μοντέρνος, μεταμοντέρνος αλλά και «πατέρας» του θεάτρου του παραλόγου, όμως ο ίδιος αρνήθηκε όχι μόνο τους τίτλους αυτούς, αλλά και οποιαδήποτε προσπάθεια να δοθεί νόημα στα έργα του. Γεννημένος σε μια επαρχιακή πόλη κοντά στο Δουβλίνο, ο «Σαμ» σπουδάζει Γαλλικά και Ιταλικά, διαβάζει μανιωδώς τα έργα του Δάντη και το 1928 δίνει διαλέξεις Αγγλικών στην École Normale Supérieure του Παρισιού, τις οποίες παρακολουθούν ως φοιτητές ο Σαρτρ και η Σιμόν ντε Μποβουάρ.

Επίσης, στο Παρίσι γνωρίζεται με τον Τζέημς Τζόυς και οι δύο Ιρλανδοί αναπτύσσουν στενή φιλική και πνευματική σχέση. Ο βαθμός στον οποίον ο νεαρός Μπέκετ επηρεάζεται από τον Τζόυς έχει ίσως υπερτονιστεί από τους κριτικούς, καθώς κάτι τέτοιο ισχύει κυρίως για το πρώιμο έργο του Μπέκετ, μέχρι δηλαδή να αναπτύξει το μοναδικό προσωπικό του στυλ. Αυτό θα συμβεί μόνο αφού αυτοεξοριστεί στο Παρίσι το 1937 και ζήσει ορισμένες δύσκολες εμπειρίες, όπως ο παγκόσμιος πόλεμος και τα προσωπικά του ψυχικά σκαμπανευάσματα.

Όταν τα ναζιστικά στρατεύματα εισβάλουν στη χώρα, ο Σάμουελ Μπέκετ εντάσσεται στη Γαλλική Αντίσταση και δραστηριοποιείται έμμεσα ή άμεσα, με αποκορύφωμα τη διάσωση της αγαπημένης του Σουζάν από τα χέρια της Γκεστάπο. Όπως και τους περισσότερους καλλιτέχνες, ο παραλογισμός και η ματαιότητα του πολέμου καθορίζουν τον ψυχισμό του Μπέκετ, που μέσα από τα έργα του θα εκφράσει τον παραλογισμό και τη ματαιότητα ολόκληρης της ζωής. Ο Μπέκετ πιστεύει πως η ζωή έχει νόημα αλλά αυτό είναι αδύνατο να βρεθεί και έτσι ο κόσμος είναι καταδικασμένα γεμάτος με αιωρούμενες απορίες, αδιέξοδα και απελπισία. Στο διασημότερο θεατρικό του έργο, οι -πάντα περιθωριακοί- ήρωες περιμένουν μάταια την άφιξη του Γκοντό και συμβολικά του Θεού (God-ot), κάτι όμως που για τον Μπέκετ σημαίνει πως «δεν έρχεται, άρα υπάρχει».

Βέβαια, ο τίτλος «απαισιόδοξος προφήτης» δεν είναι απόλυτα εύστοχος για τον Σάμουελ Μπέκετ, που βρίσκει κωμική τη δίχως ελπίδα αναζήτηση της αλήθειας και σημαντικό το να απολαμβάνει κανείς τις ερωτήσεις και το ταξίδι της ζωής. Ο συλλογισμός αυτός του χαρίζει μια πολύ ιδιαίτερη καλλιτεχνική ελευθερία: «Δεν υπάρχει ενότητα στον κόσμο, άρα γιατί να υπάρχει στα κείμενά μας; Ποια η πραγματικότητα; Το έργο, τα ίδια τα κείμενα».

Η πεποίθηση του πως η τέχνη πρέπει να είναι υποκειμενική και να εκφράζει τον εσωτερικό κόσμο του δημιουργού, έρχεται σε μορφή αποκάλυψης που βιώνει ο Μπέκετ στο δωμάτιο της μητέρας του στο Δουβλίνο το 1945 και που θα αποτυπώσει αργότερα (1958) μέσω του Κράππ, του ηλικιωμένου ήρωα που ακούει σε κασσέτα το αποκαλυπτικό παρελθόν του.

Γράφει στα Γαλλικά επειδή «είναι πιο εύκολο να γράψεις χωρίς ύφος» και έτσι, μέσα από τον εκφυλισμό της, απομυθοποιεί την ικανότητα της γλώσσας να περιγράψει αντικειμενικά την ουσία και την αλήθεια. Δίνει λοιπόν μεγάλη βαρύτητα στη σιωπή και κυρίως στο οπτικό κομμάτι του θεάτρου, καθώς οι σκηνικές οδηγίες στα έργα του είναι πάντα λεπτομερέστατες. «Η γλώσσα του είναι συνάμα λιτή, βίαιη, ελλειπτική. Δεν τον κρατούν αιχμάλωτο οι γραμματικοί κανόνες: αρχίζει μία φράση στον ενικό, την τελειώνει στον πληθυντικό, αντικαθιστά ένα ρήμα με ένα ουσιαστικό αν νομίζει ότι αυτό βοηθάει. Περνάει από την τέλεια έκφραση του απόλυτου λυρισμού, στη γλώσσα του πεζοδρομίου, στις βωμολοχίες» γράφει η Χριστίνα Τσίγγου στον ελληνικό πρόλογο του «Τέλους του Παιχνιδιού».

Ο Μπέκετ είναι άναρχος, αινιγματικός και παράδοξος σε όλα τα επίπεδα του έργου του. Την παραληριματική του γλώσσα πλαισιώνουν οι δυνατές, μεταφυσικές εικόνες, μια πρωτοφανής χρονική αυθαιρεσία, οι κατακερματισμένοι χαρακτήρες και η πλοκή που περισσότερο θυμίζει αίνιγμα. Παρόλο που η λογική δε λείπει από το έργο του Μπέκετ, ο Μάρτιν Έσσλιν θα το αποκαλέσει «Θέατρο του Παραλόγου», εξηγώντας: «κάθε απόπειρα να καταλήξει κανείς σε μια ξεκάθαρη και σίγουρη ερμηνεία θα ήταν τόσο παράλογη, όσο και το να προσπαθήσει να ανακαλύψει και να καθορίσει που ακριβώς αρχίζει και που ακριβώς τελειώνει το περίγραμμα ενός κιάρο–σκούρο σ’ έναν πίνακα του Ρέμπραντ, ξύνοντας τη μπογιά».

To 1969 απονέμεται στον Σάμουελ Μπέκετ το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το έργο του, που «μέσα από νέες λογοτεχνικές και θεατρικές φόρμες, εξυψώνει το μοντέρνο άνθρωπο μέσα από την ένδειά του». Ο Μπέκετ αρνείται να το παραλάβει και διαθέτει το χρηματικό έπαθλο των 73.000 δολαρίων σε νέου και πρωτοποριακούς καλλιτέχνες, ζωγράφους και σκηνοθέτες. Όσο μεγαλώνει, το έργο του Μπέκετ γίνεται όλο και περισσότερο μινιμαλιστικό και κάτι παρόμοιο συμβαίνει με τη ζωή του. Περνάει τα τελευταία του χρόνια απομονωμένος στο Παρίσι, όπου πεθαίνει στις 22 Δεκεμβρίου 1989. 

"Το άλλο Πάσχα" Γράφει ο Κώστας Γεωργουσόπουλος ("ΤΑ ΝΕΑ", 13/4/2012 ) και... "το αψεγάδιαστο πένθος" της Jiagogina (http://boukalistithalassa.blogspot.com 12/4/2012)

...........................................................

Το άλλο Πάσχα

Γράφει ο Κώστας Γεωργουσόπουλος

"ΤΑ ΝΕΑ", 13/4/2012

Πάσχα σημαίνει πέρασμα, δίοδος, διέξοδος, πόρος. Λέξη εβραϊκή με ρίζες αιγυπτιακές, αφού καθιερώθηκε ως εορτή από τους Εβραίους όταν πέρασαν την Ερυθρά Θάλασσα. Εκτοτε στον χριστιανισμό ταυτίστηκε με τα γεγονότα του μαρτυρίου του Ιησού και την Ανάστασή του που συνέπεσαν με το εβραϊκό Πάσχα. Στη χριστιανική πλέον συμβολική Πάσχα σημαίνει το πέρασμα από τη ζωή στον θάνατο και από τη φθαρτή βιοτή στην ανάσταση και τη μετά θάνατον ζωή.

Δεν θα μείνω στα γνωστά και αυτονόητα. Μέρες σκοτεινές εν μέσω ανοίξεως, θέλω λιγάκι, έστω μελαγχολικά, να αλλάξω τον οδοδείκτη, να του αλλάξω φορά και να αναφερθώ σε ένα άλλο πιο γνωστό, πιο επώδυνο, πιο τραγικό Πάσχα, πέρα από το προσδοκώμενο, πέρα από το εύελπι. Το ανάστροφο Πάσχα, όχι την πορεία από το σκοτάδι στο Φως, από τον θάνατο στην ανάσταση, από τη θνητότητα στην αθανασία. Είναι το καθημερινό Πάσχα χιλιάδων εκατομμυρίων συνανθρώπων μας απανταχού της γης. Είναι το πέρασμα από την ευτυχία στη δυστυχία. Σε όλο το φάσμα αυτής της οδοιπορίας είναι το πέρασμα από τα νιάτα, την αλκή, τη ρώμη, τη δύναμη στην ανημπόρια, στην αρρώστια, στα γηρατειά. Είναι η καίρια στιγμή που νιώθει κανείς πως αλλάζει η φύση των πραγμάτων γιατί αλλάζει η οπτική δεινότητα, παραλύουν οι αισθήσεις, αισθάνεσαι στη γλώσσα κάτι σαν στάχτη και οι ήχοι πεθαίνουν στ' αυτιά και η αφή σκοντάφτει σε γρέζια. Τα πάντα μυρίζουν σαπίλα, υγρασία και μούχλα.

Αλλάζουν τα όνειρα. Τώρα πια εξαφανίζονται τα ωραία σώματα, τα ανθισμένα παρτέρια και τα χαμόγελα του γλεντιού. Οι εφιάλτες είναι ένας σκοτεινός τόπος όπου συνωθούνται οι πεθαμένοι, γονείς, φίλοι, εχθροί, αντίζηλοι.

Αυτό το Πάσχα είναι το πλέον οδυνηρό γιατί προηγείται όλων των άλλων. Προαναγγέλλει τη μετάβαση, στρώνει την κουρελού προς το μεγάλο χάσμα.

Ενα άλλο σύνηθες στις μέρες μας θλιβερό πέρασμα είναι η απότομη πορεία από την άνεση στην ανέχεια, από την πλησμονή στην έλλειψη, από τα ελέη του Θεού στην ελεημοσύνη των φιλοπτώχων.

Μοιάζει λίγο με την τιμωρία και του Σίσυφου και του Τάνταλου. Ανεξάρτητα από τα αμαρτήματα και τα λάθη του καθενός, το να ανεβάζεις έναν βράχο με μόχθο και ιδρώτα στην κορυφή του βουνού και όταν φτάνεις εκεί να κατρακυλάει πάλι στα ριζά, ή να διψάς, να είσαι μέχρι τη μέση στα νερά της λίμνης και όταν σκύβεις να πιεις να υποχωρεί η επιφάνεια των υδάτων, ή να πεινάς και πάνω σου να κρέμεται κατάφορτο με καρπούς ένα οπωροφόρο δέντρο και όταν απλώνεις το χέρι να δρέψεις, να απομακρύνεται. Αφήνω το να έχεις την ευλογία του Θεού και να σου έχει χαριστεί η προφητεία και επειδή αρνήθηκες τον έρωτά του να καταντάς γελοίος και τραγικός προφήτης, κλόουν, αφού θα έχεις απολέσει την αξιοπιστία σου.

Αυτές οι μεταβάσεις, αυτά τα τούνελ από το είναι στο μη είναι, είναι στα χρόνια μας αφόρητα.

Υστερα είναι το Πάσχα το ανάστροφο, από την ερωτική ευτυχία στην άρνηση του έρωτα, από την ηδονή στην οδύνη, από τον οίστρο στη δίνη. Εκεί που καλπάζεις στον αστερόεντα ουρανό της ερωτικής ευδίας, βρίσκεσαι να εκσφενδονίζεσαι στην άβυσσο της απουσίας του άλλου ημίσεος και φτάνεις στην ακτή της Αχερουσίας λειψός. Σαν τις μωρές παρθένες που ολιγώρησαν, σαν τον ληστή που αμφέβαλε, σαν τον μαθητή που πρόδωσε και απαγχονίστηκε.

Υπάρχουν και άλλα Πάσχα το ίδιο τραγικά και τραυματικά εσαεί. Οταν πιστέψεις και αφεθείς αμέριμνος και αθώος στη βεβαιότητα που σου επιδεικνύει η Γνώση, όταν την εμπιστευθείς άκριτα και τη θεωρήσεις σωσίβιο, το πέρασμα στη μεγάλη Αγνοια, στο Απροσδιόριστο και στην απειρότητα των λύσεων και των πορισμάτων, τότε η ματαιότητα των πάντων επιβεβαιώνει την προφητεία του εκκλησιαστή: «Γνώση; Θλίψη».

Από την εποχή του Ηράκλειτου η «φύσις κρύπτεσθαι φιλεί», τα φαινόμενα είναι παγίδες και χρειάζονται αποκρυπτογράφηση, και κάθε κώδικας πέρα από τα άπειρα κλειδιά χρειάζεται συνεχή αναθεώρηση και πολύ συχνά εγκατάλειψη. Αμ η τέχνη; Πότε λυτρώθηκε κανείς με τη διακονία της; Ενας αιώνιος σταυρός είναι η οδοιπορία της σε έναν Γολγοθά, που και όταν δεν υπάρχει πρέπει να τον εφεύρεις.

Οι τυχερότεροι ποιητές, ζωγράφοι, μουσικοί, θεατράνθρωποι, αρχιτέκτονες, χορευτές, θεωρητικοί των τεχνών φτάνουν, όπως φτάνουν, στην πρώτη Ανάσταση, δεν αξιώνονται το «Δεύτε λάβετε φως». Οι περισσότεροι παραμένουν ή στους κήπους του Αρχιερέα αρνούμενοι τον Διδάσκαλό τους ή αναζητούν άλλοθι για την προδοσία στον Δείπνο τον Μυστικό.

Εξάλλου δεν νομίζω πως η τέχνη μπορεί να διεκδικεί τον Παράδεισο ή την Αθανασία. Πάντα φθαρτή ήταν και απάντησε στην ανάγκη του ανθρώπου όταν συνειδητοποίησε πως είναι θνητός. Πριν από τον απαγορευμένο καρπό για εκατομμύρια χρόνια στην Εδέμ οι άνθρωποι δεν έκαναν τέχνη, δεν έγραφαν ποιήματα και δεν χόρευαν. Αρχισαν όταν συνειδητοποίησαν και γνώρισαν, επιλέγοντας να δρέψουν τον καρπό της γνώσης, πως θα πεθάνουν. Η τέχνη και η φιλοσοφία άλλωστε είναι μελέτη θανάτου.

Αλλά το μεγάλο άλμα που συχνά απωθούμε, άρα το τραγικότερο πέρασμα, είναι από το μηδέν στη ζωή, η γέννησή μας. «Ερχόμαστε από το μηδέν, πάμε στο μηδέν, το μεσοδιάστημα είναι η ζωή», γράφει ο Καζαντζάκης στην «Ασκητική» του.

Και το μόνο βέβαιο όταν γεννηθεί κανείς είναι πως θα πεθάνει. Οποιος πιστεύει πως υπάρχει ΜΕΤΑ και ΑΝΑΣΤΑΣΗ, ας ρωτήσει τον Λάζαρο. Πήγε, γύρισε, αλλά δεν μίλησε ποτέ για το ΕΚΕΙ. 

 και...

το αψεγάδιαστο πένθος

Θα πενθώ πάντα —μ' ακούς;— για σένα,
μόνος, στον Παράδεισο

Στο μεδούλι μέσα κατοικεί το πένθος, όπως ακριβώς ο έρωτας. Το σώμα ξέρει το θάνατο. Το μυαλό όχι. Το σώμα  ξεπερνά το μυαλό σε γνώση, έχει δικό του νου, ανώτερο που δεν προαπαιτεί την εμπειρία, για να αντιληφθεί, αλλά είναι συνεχώς εν λειτουργία. Η ζωή κι ο θάνατος είναι μια κοινή, αδιατάραχτη λειτουργία  κι η ομιλία τους έρωτας και πένθος.

Πενθούντες βιώνουμε την αποχή από τη ζωή, που δεν είναι μια επιθυμητή αναχώρηση, είναι Απώλεια. Βιώνοντας την Απώλεια, ο νους, αυτός ο ανεπίδεκτος κομπογιαννίτης της αλήθειας, αναγκάζεται να συμβιβαστεί με ό,τι δεν μπορεί να ερμηνεύσει:  το αμετάκλητο φευγιό στο τίποτα (πριν πούμε το Τϊποτα "Παράδεισο" ή "Κόλαση", ή "Κάτω Κόσμο"  ή "Γη των Μακάρων", ή τόπο συνάντησης ψυχών σε ένα βεβαιωμένο πλην αβέβαιο μέλλον). Η παράδοση του νου στο Τίποτα είναι το πένθος.

Στο τίποτα μέσα μπορώ να απουσιάσω ελεύθερα από τη ζωή. Να θρηνήσω για το παράλογο, το ανήκεστο, για το αψεγάδιαστο του αγαπημένου σώματος που έγινε ψεγάδι με την απουσία του. Να αφεθώ εν ζωή όντας στη μη ζωή και αναγκαστικά να την εμπιστευτώ γιατί με περιλαμβάνει. Να αποδεχτώ τη μη ζωή μέσα μου ζώντας τη. 

Αυτή τη μεγάλη ευκαιρία τελετουργικής καταβύθισης στο πένθος την δίνει συλλογικά και ατομικά καθε Μεγάλη Παρασκευή ο θρήνος του Επιταφίου. Και φέτος, μέσα σ΄ αυτήν την πρώτη Άνοιξη, την πιο σκληρή, μέσα στα πρώτα εκτυφλωτικά άνθη της κουτσουπιάς και της γλισίνας, στις πασχαλιές και τις παπαρούνες, ο θρήνος ανεξήγητα ευωδιάζει καθώς η μοίρα των λουλουδικών:  σκορπίζεται με βαρύ άρωμα βιολέτας και λιγώνει τα σπλάχνα.

Το λέει ο μύθος, το λέει και το μεδούλι:  δεν υπάρχει αναγέννηση χωρίς θρήνο. Δεν υπάρχει ανάσταση χωρίς πένθος. 

Τι άλλο είναι ο εξανθρωπισμός;

VII
Στον Παράδεισο έχω σημαδέψει ένα νησί
Απαράλλαχτο εσύ κι ένα σπίτι στη θάλασσα
Με κρεβάτι μεγάλο και πόρτα μικρή
Έχω ρίξει μες στ' άπατα μιαν ηχώ
Να κοιτάζομαι κάθε πρωί που ξυπνώ
Να σε βλέπω μισή να περνάς στο νερό
Και μισή να σε κλαίω μες στον Παράδεισο.

Οδυσσέα Ελύτη, Μονόγραμμα

Ωραίες εικόνες του κόσμου (από "ΤΑ ΝΕΑ" των τελευταίων ημερών)

.........................................................

Δειλινό στους ορυζώνες

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Τρίτη 10 Απριλίου 2012

 

 Μοιάζουν με καθρέφτες αλλά δεν είναι. Μοιάζουν με τεράστιες χιονισμένες εκτάσεις αλλά ούτε αυτό είναι. Πίνακας αφηρημένης τέχνης επίσης δεν είναι. Οπότε, τι μένει; Για έναν Ασιάτη δεν υπάρχει καν γρίφος. Διότι τέτοιους και ακόμη πιο εντυπωσιακούς ορυζώνες βλέπει τόσο συχνά όσο, ας πούμε, οι Μεσογειακοί ελαιώνες. Οι συγκεκριμένοι βαθμιδωτοί ορυζώνες στη φωτογραφία βρίσκονται στην επαρχία Γιουνάν, στη Νοτιοδυτική Κίνα. Με απλά λόγια, πρόκειται για γιγαντιαίες λεκάνες με πολύ ισχυρά αναχώματα για να συγκρατούν το νερό - η λευκή επιφάνεια που βλέπετε να χρωματίζεται από τον ήλιο που βασιλεύει. Στη μέση του πουθενά, στην έρημο του ρυζιού, ο φωτογραφικός φακός απαθανάτισε δύο ανθρώπους να ισορροπούν πάνω στα τοιχώματα. Ισως εργάτες, που έπειτα από μια γεμάτη μέρα στα χωράφια απολαμβάνουν τη διαδρομή του γυρισμού στην οικογενειακή εστία. Αύριο πάλι…

............................................................

Περιμένοντας την Ανάσταση

 

 

 

Κυριακή των Βαΐων χωρίς βάγια γίνεται; Δεν γίνεται. Με κλαδιά στα χέρια, λοιπόν, όπως επιβάλλουν τα χρηστά ήθη, και μέσα σε κλίμα κατάνυξης οι καθολικοί όλου του κόσμου γιόρτασαν χθες τη μεγάλη γιορτή της. χριστιανοσύνης. Από την Ευρώπη ώς την Ασία, σε πόλεις και χωριά, άνδρες, γυναίκες και παιδιά παρακολούθησαν τη Θεία Λειτουργία και προετοιμάστηκαν για την Εβδομάδα των Παθών που γι’ αυτούς άρχισε σήμερα. Χιλιάδες οι πιστοί και στους Αγίους Τόπους, όπου κάθε χρόνο αναπαριστάται η διαδρομή που ακολούθησε ο Χριστός προς το Ορος των Ελαιών, χιλιάδες και στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου, στο Βατικανό, όπου στη Θεία Λειτουργία χοροστάτησε ο Πάπας Βενέδικτος. Η μικρή της φωτογραφίας είναι από ένα μικρό χωριό της Ινδίας στην επαρχία Ορίσα. Συμμετείχε και αυτή στη Θεία Λειτουργία και προσευχήθηκε, όπως την έχουν μάθει οι γονείς της. Δεν είναι και πολύ δύσκολο να φανταστεί κανείς τι, ούτε χρειάζεται να πει. Τα λέει όλα με το βλέμμα της.

 ............................................................

 Το ξέσπασμα του Δία

 

 

 

Ενας «χορός κεραυνών» ξέσπασε χθες πάνω από την πόλη Αλμπουκέρκι στο Νέο Μεξικό των ΗΠΑ και οι κάτοικοι κοιτούσαν άναυδοι τον ουρανό. Ο Ρος Χαρτ, συνταξιούχος αστυνομικός και ιδιοκτήτης μιας εταιρείας που δείχνει τα αξιοθέατα της περιοχής στους τουρίστες, μπόρεσε να αποτυπώσει στο φιλμ όλη τη δύναμη της φύσης. Η σφοδρή καταιγίδα άλλωστε διήρκεσε 11 λεπτά, χρόνος αρκετός για όσους ήθελαν να απολαύσουν το θέαμα. Εκτός από τον θαυμασμό πάντως, προκλήθηκε και φόβος καθώς όλοι έσπευσαν να βρουν κατάλληλο καταφύγιο. Σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία των ΗΠΑ, κάθε χρόνο τουλάχιστον 54 θάνατοι σημειώνονται στη χώρα από κεραυνούς, περίπου το 10% από όσους πολίτες χτυπηθούν ετησίως. Γι’ αυτό άλλωστε στις περιοχές όπου σημειώνονται συχνά καταιγίδες, όπως το Νέο Μεξικό, οι Αρχές επαναλαμβάνουν συνεχώς τα μέτρα προστασίας από τους κεραυνούς: μακριά από ανοιχτά παράθυρα, τουαλέτες, ντουσιέρες, τηλέφωνα και οικιακές συσκευές, καθώς η αστραπή «μπορεί να περάσει από μέσα τους».

«The Βeatles»: Η μπάντα που άλλαξε την μουσική (10 Απρ 2012 | tvxsteam tvxs.gr)

............................................................

«The Βeatles»: Η μπάντα που άλλαξε την μουσική

10:04, 10 Απρ 2012 | tvxsteam tvxs.gr/node/90789

 

Καμία μπάντα δεν επηρέασε ποτέ την ποπ κουλτούρα όπως οι Beatles. Για πολλούς, η μουσική τους ήταν ένα από τα καλύτερα πράγματα που συνέβησαν τον 20^ο αιώνα. Ενσάρκωναν απόλυτα το στυλ των 60s: ήταν έξυπνοι, ιδεαλιστές, ασεβείς και παιχνιδιάρικοι. Η μουσική τους έθεσε νέα πρότυπα για το εμπορική και καλλιτεχνική ποπ, οδήγησε στην πρώτη «βρετανική εισβολή» στα τσαρτς των ΗΠΑ και διεθνοποίησε το ροκ εν ρολ, ανοίγοντας τον δρόμο μιας αμερικανικής καριέρας και σε άλλους Βρετανούς καλλιτέχνες.

Ο άνθρωπος που δημιούργησε τα «Σκαθάρια» ήταν ο John Lennon. Ο ίδιος, στα σχολικά του χρόνια στο Λίβερπουλ, δημιούργησε το μουσικό συγκρότημα «The Black Jacks», το οποίο έπαιζε ένα συνδυασμό φολκ, τζαζ και μπλουζ μουσικής. Όμως ο Lennon αποφάσισε να στραφεί στο ροκ εν ρολ και έτσι το γκρουπ άλλαξε το όνομά του σε «Quarrymen» και ενσωμάτωσε «νέο αίμα», τον Paul McCartney, και τον George Harrison.

Ο Stuart Sutcliffe, ο πρώτος μπασίστας του συγκροτήματος, πρότεινε να αλλάξουν το όνομα τους σε «Beetles». Αφού δοκίμασαν ονόματα όπως «Long John and The Beetles», «Johnny and the Moondogs», «The Silver Beatles», τελικά κατέληξαν στο «The Βeatles», παίζοντας με τη λέξη beat (ρυθμός).

Οι Beatles αρχικά κέρδισαν αναγνώριση εκτός Αγγλίας, κάνοντας τρεις περιοδείες σε μουσικές σκηνές του Αμβούργου μεταξύ 1960 και 1962. Λίγο αργότερα, ο Sutcliffe εγκατέλειψε το συγκρότημα, τη στιγμή που η υπόλοιπη μπάντα συνέχισε να αυξάνει τη δημοφιλία της, αρχίζοντας να κάνει και εμφανίσεις μέσα στο Λίβερπουλ.

Τον Ιούνιο του 1962, οι Beatles έκαναν οντισιόν για την Parlophone Records, εντυπωσιάζοντας τον παραγωγό George Martin με τον φρέσκο ​​ήχο τους και την εικόνα τους. Ωστόσο, ο Martin έκρινε πως ο τότε ντράμερ, Pete Best, έπρεπε να αντικατασταθεί με τον νεαρό Richard Starkey, ο οποίος έγινε γνωστός ως Ringo Starr.

Το «Love Me Do», το πρώτο άλμπουμ τους στην Βρετανία, κυκλοφόρησε το Σεπτέμβριο του 1962. Το χαρακτηριστικό γνώρισμα των Beatles ήταν πως έγραφαν δικές τους συνθέσεις, καθώς μέχρι τότε τα συγκροτήματα τραγουδούσαν κομμάτια άλλων. Σταδιακά, καθιέρωσαν και την εμφάνισή τους, με ιδιαίτερο κούρεμα και ντύσιμο.

Το σινγκλ «She Loves You», όταν κυκλοφόρησε, έκανε απίστευτες πωλήσεις, ενώ με την κυκλοφορία του πρώτου τους άλμπουμ, «With the Beatles», άρχισε να εμφανίζεται ο όρος «Beatlemania». Μέσα σε ένα χρόνο, το συγκρότημα εμφανίστηκε στις μεγαλύτερες σκηνές του Λονδίνου, εξέπεμψε σε εθνικό δίκτυο και έπαιξε για τη Βασίλισσα Ελισάβετ.
 

Μετά από μια επίσκεψη στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο Αμερικανός παρουσιαστής Ed Sullivan προσκάλεσε το συγκρότημα να εμφανιστεί στο σόου του. Έτσι οι Beatles βρέθηκαν στο κέντρο της μουσικής επανάστασης. Σε λίγο καιρό, τα πρόσωπά τους είχαν ήδη εμφανιστεί στα περιοδικά Newsweek, στο Time και στο Life. Ήταν οι πρώτοι που έπαιξαν σε γήπεδο μπέιζμπολ και πολύ αργότερα. στις 25 Ιουνίου του 1967, τραγούδησαν στην πρώτη παγκόσμια ταυτόχρονη μετάδοση μέσω δορυφόρου το «All you need is love» σε 200 εκατομμύρια ανθρώπους.
 

Μεγάλες εταιρείες, όπως η Nike, ξεκίνησαν να τους προωθούν μέσα από βιβλία, περούκες και T-shirts. Πλήθος κόσμου συγκεντρωνόταν για να παρακολουθήσει τις συναυλίες τους, οι οποίες χαρακτηρίζονταν από τις κραυγές και τις λιποθυμίες των κοριτσιών. Φημολογείται ότι στη πρώτη τους συναυλία στη Νέα Υόρκη έπαιξαν μπροστά σε 55.000 άτομα.

Πριν την άφιξη των Beatles στην Αμερική, οι εμφανίσεις Βρετανών καλλιτεχνών μετριούνταν στα δάχτυλα. Τα «Σκαθάρια» έφεραν μαζί τους στις ΗΠΑ και άλλες βρετανικές επιτυχίες. Τραγούδια των Rolling Stones, των Kinks και των Animals έφτασαν στις πρώτες θέσεις του Billboard.Παράλληλα, οι δισκογραφικές εταιρείες ζητούσαν από τα νέα συγκροτήματα να υιοθετήσουν βρετανικό ήχο, δημιουργώντας έτσι το νέο αμερικανικό μουσικό ρεύμα της επόμενης δεκαετίας. Η «βρετανική εισβολή» έπαιξε επίσης σημαντικό ρόλο στην άνοδο της ροκ μουσικής και εδραίωσε τα ροκ συγκροτήματα, τα οποία βασίζονταν σε κιθάρες και ντραμς, δημιουργούσαν το δικό τους υλικό και τα μέλη τους ήταν πλέον τραγουδιστές και τραγουδοποιοί.

Παρόλο που υπάρχει η άποψη ότι οι Beatles δεν υποστήριξαν το κίνημα του '68, από το 1965 και μετά τα τραγούδια των Beatles ξέφυγαν από τους ποπ ήχους και οι στίχοι έγιναν λίγο πιο ποιητικοί και πολιτικοί. Ο Bob Dylan μάλιστα τους βάφτισε «εκπροσώπους του πολιτισμού της νεολαίας», καθώς συμμετείχαν σε διαφορα ακτιβιστικά κινήματα, για τα δικαιώματα της γυναίκας, την απελευθέρωση των ομοφυλόφιλων και την οικολογία. Μετά από ένα σχόλιο του Lennon, το καλοκαίρι του 1966 («Είμαστε πλέον πιο δημοφιλείς από τον Ιησού») υπήρξαν ισχυρές αντιδράσεις. Το συγκρότημα αναγκάστηκε να σταματήσει τις εμφανίσεις του δύο εβδομάδες μετά τη δήλωση. Από ανησυχία για την ασφάλεια των συναδέλφων του, ο Lennon απολογήθηκε σε  μια συνέντευξη Τύπου στο Σικάγο.

Οι Beatles εγκατέλειψαν τις περιοδείες στις 29 του Αυγούστου του 1966, με μια συναυλία στο San Francisco's Candlestick Park, λίγες ημέρες μετά την κυκλοφορία του ψυχεδελικού «Revolver», το οποίο αναγνωρίστηκε από κοινό και κριτικούς. Συνέχισαν την μουσική στο στούντιο, όπου είχαν αρχίσει να πειραματίζονται με εξωτικά όργανα. Αποτέλεσμα, λίγο καιρό αργότερα, ο δίσκος «Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band», ο οποίος περιείχε πολλά ηλεκτρονικά ακούσματα.
 
Τα επόμενα χρόνια σημαδεύτηκαν από καλλιτεχνικές και οικονομικές διαμάχες μεταξύ των μελών, στις οποίες φημολογείται ότι έπαιξε κύριο ρόλο η σύζυγος του Lennon, Yoko Ono. Σαν σήμερα το 1970, ο Paul McCartney ανακοίνωσε το τέλος των Beatles. Τον προηγούμενο Σεπτέμβριο, ο Lennon είχε πει στα άλλα μέλη του συγκροτήματος: «Φεύγω. Χόρτασα. Θέλω διαζύγιο».

To «Hey Jude» ήταν το τελευταίο άλμπουμ τους και το 14^ο που έφτανε το Νο.1 των τσαρτ και το «Let it Be» φέρεται να είναι το τραγούδι που έγραψε ο McCartney, βλέποντας το γκρουπ να διαλύεται.Σε όλη τη δεκαετία του ’70, η μουσική των Beatles συνέχιζε να πουλάει και ήταν πολλοί αυτοί που ζητούσαν επανένωση.

O Derek Taylor, μάλιστα, είχε γράψει στο δελτίο τύπου για την διάλυση: «Η άνοιξη είναι εδώ, η Λιντσς παίζει με την Τσέλσι αύριο και ο Ringo, o John, o George και ο Paul είναι ζωντανοί. Η Γη συνεχίζει να περιστρέφεται, και αυτό κάνουμε και εμείς και εσείς. Όταν σταματήσει, τότε θα πρέπει ανησυχήσουμε. Όχι νωρίτερα». 

Όμως, η δολοφονία του Lennon, το Δεκέμβριο του 1980, σταμάτησε τις όποιες συζητήσεις. Σήμερα, δεν ζει ούτε ο Harrison, ο οποίος έπασχε χρόνια από καρκίνο και άφησε την τελευταία του πνοή το 2001.

Οι Beatles, στην διάρκεια της καριέρας τους, άλλαξαν τον τρόπο που οι άνθρωποι άκουγαν μουσική και έγιναν σύμβολο μιας ολόκληρης γενιάς. Χωρίς αυτούς, η μοίρα του παγκόσμιου τραγουδιού θα ήταν πολύ διαφορετική.