"Άμλετ" του W.Shakespeare από την "5η Εποχή" σε σκηνοθεσία του Θέμη Μουμουλίδη. (27/6/2011, στο θέατρο του Παπάγου)

 Σκόρπιες σκέψεις μετά την παράσταση

 

Από την παρουσίαση της συνέντευξης τύπου από την Ιωάννα Κλεφτόγιαννη στην "Ελευθεροτυπία" (27/6/2011):

"...Η παράσταση του Θέμη Μουμουλίδη επιχειρεί, πέρα από τις συγκυριακές ταυτίσεις, να προτείνει κάτι νέο πάνω στο αθάνατο σεξπιρικό κείμενο;

«Δεν σας περιμένει καμία έκπληξη. Είναι κακό να δείτε άλλη μία φορά το έργο του Σέξπιρ; Γιατί πρέπει να έχουμε ντε και καλά μια νέα πρόταση; Ακόμα και η αισθητική της παράστασης είναι απλή για να να μην ενοχλεί, να μην παγιδεύει το μάτι, ώστε να ακούγεται το κείμενο». 

.................................................................................

    Είδα την παράσταση της "5ης Εποχής", τον "Άμλετ" του  Ουίλλιαμ Σαίξπηρ στο θέατρο Παπάγου, και μπορώ κι εγώ να σας διαβεβαιώσω ότι, όντως,  δεν μας περίμενε καμία έκπληξη. Το κείμενο, βέβαια, ακούστηκε με προβλήματα στον ήχο (πότε χανόταν, πότε έρχονταν στ' αυτιά μας ο ήχος μέσω μικροφώνων ή σε πολλές σκηνές άλλοι ηθοποιοί είχαν πλήρη μικροφωνική κάλυψη ενώ οι συμπαίκτες τους όχι) - αλλά ακόμα κι αν λειτουργούσαν όλα ομαλά, αυτό θα ήταν αρκετό; Να ακούγεται απλώς το κείμενο; Μα αυτήν την ικανοποίηση μπορεί να την έχει ο καθένας μας και στο σπίτι του διαβάζοντας τό έργο είτε σε μετάφραση (εξαιρετική η μετάφραση του αείμνηστου Γιώργου Χειμωνά), είτε από το πρωτότυπο, και να πλάθει αχειραγώγητος όποιες εικόνες του γεννά η ανάγνωση! Όμως στο θέατρο πάμε, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για κλασικό έργο, για να επικοινωνήσουμε με την προτεινόμενη από την παράσταση "ερμηνεία" που σαν καινούρια "φωτίζει" πτυχές που μάς διέφυγαν και οι επαγγελματίες της θεατρικής πράξης ανέλαβαν να αναδείξουν. Αν μια τέτοια αποκαλυπτική "ανάγνωση" δεν κάνει μια παράσταση ενός τόσο κλασικού και χιλιοανεβασμένου έργου, ποιος ο λόγος να τρέξουμε να τη δούμε;  

  Όντως, λοιπόν, η παράσταση δεν έχει καμιά νέα πρόταση, για μια λουστραρισμένη εικονογράφηση πρόκειται, κι αυτό είναι ένα από τα αρνητικά της. Με την χρήση των μικροφώνων να έχει την πρωτοκαθεδρία στην αποτυχία. Ακόμα κι όταν λειτουργούσαν κανονικά έδιναν (και φοβάμαι ότι την δίνουν πάντα όταν χρησιμοποιούνται στο θέατρο, πλην αυτού της επιθεώρησης ή του μιούζικαλ) την εντύπωση μεταγλωττισμένου θεάματος. Και εξηγούμαι: πώς είναι δυνατόν να είναι πειστικός ηχητικά ένας διάλογος που γίνεται από ηθοποιούς σε απόσταση τριών, πέντε ή και δέκα μέτρων και να ακούει καθαρά ο θεατής έναν ψίθυρο, καθώς επαναπαυμένοι στα μικρόφωνα δεν καταβάλλουν την προσπάθεια που υπαγορεύει φυσιολογικά η απόσταση; Ή και το αντίστροφο, η εγγύτητα των ηθοποιών σε διαλόγους μικρού χώρου να ακούγεται υπέρ το δέον δυνατά, καταστρέφοντας την "ιδιωτικότητα" αυτών των διαλόγων; Αυτήν την ανορθογραφία δεν πρέπει να την προλαμβάνει μια σκηνοθεσία; Αλλά το σπουδαιότερο, εφ' όσον επιλέγουμε να παίξουμε Σαίξπηρ στον ανοιχτό χώρο οφείλει ο θίασος να έχει γυμνάσει τα μέλη του ώστε να ανταπεξέρχεται στις ιδιομορφίες του ανοιχτού χώρου. Αναλογίες με τις παραστάσεις του αρχαίου δράματος μπορούν να βρεθούν και στις παραστάσεις του Ελισαβετιανού θεάτρου. Αλλιώς καταλήγουμε στην παράδοξη  εικόνα ενός θεάτρου "μεταγλωττισμένου", και μάλιστα ασύγχρονου!
   Από κει και πέρα είδαμε ηθοποιούς με προσόντα, εγκαταλελειμένους στην προσωπική τους διαχείριση, χωρίς καθοδήγηση, χωρίς επικοινωνία μεταξύ τους, από τη μια μεριά, και επαναπαυμένους στα όποια χαρίσματά τους (και ναρκισσευόμενους μ' αυτά) να ερμηνεύουν χωρίς βάσανο ρόλους που πάνω απ' όλα το βάσανο της έρευνας ζητάνε, από την άλλη.  Πολλές πόζες και ατσαλάκωτα στησίματα κορμιού, γουρλωμένα μάτια, υπερπαίξιμο αντί για την απλότητα, δυσλειτουργικές μιζανπλάς - αλήθεια γιατί ο α' ηθοποιός έπρεπε να παίξει το μονόλογο "τρία τέταρτα" προς τα πίσω (όπου βρισκόταν ο Άμλετ-Χειλάκης) και μάλιστα τόσο γρήγορα; Πόσο πειστικά μετά από τέτοια διεκπεραίωση μπορεί ο Άμλετ να συγκινηθεί και να θαυμάσει τον ηθοποιό; - υποκριτικά κλισέ, κανένα ξάφνιασμα.

   Ίσως φανεί άσχετο, αλλά οι καιροί μας είναι δύσκολοι, επειδή έχουν καταρρεύσει όλα τα ψέμματα, κυρίως αυτά που λέγαμε στον εαυτό μας τόσα χρόνια. Οι άνθρωποι του θεάτρου, αλλά και οι άλλοι καλλιτέχνες, πρέπει να κατεβάσουμε την κουρτίνα των ψευδαισθήσεων ανάμεσα σε μας και την πραγματικότητα, που λέει και ο Αγγελάκας στο "Ε" της 26/6/11, και να αντικρύσουμε το αληθινό μας πρόσωπο στα ίσια, χωρίς ζαβολιές και χωρίς τις παραμορφώσεις του εφησυχασμού. Αν δεν το μπορέσουν οι καλλιτέχνες, πώς να το μπορέσουν οι πολιτικοί;

                              Μελπομένη Προβοπούλου, 28/6/2011