Φράνκα Ράμε (1929 - 2013) Απόσπασμα από το μονόλογο της "Μήδειας" κι ένα σύντομο βιογραφικό της

............................................................

Φράνκα Ράμε (1929 - 2013)

















Από τη "Μήδεια" (1977)

(μετάφραση από την ιταλική ανεπίσημη έκδοση, της Πωλίνας Πεφάνη - από το βιβλίο "Η Φράνκα Ράμε στο 'Όλα για το Σπίτι Κρεβάτι κι Εκκλησία' της Φράνκα Ράμε και Ντάριο Φο) 

...Για πέστε, φίλες μου καλές, για τη γυναίκα τ' άντρα μου, τη νέα, και πώς είναι;

Και μοναχά από μακρυά, μια φορά την είδα, κι ομορφονιά μου φάνηκε.

Ω! και να ξέρατε! Κι εγώ σαν ήμουν στα δεκάξι, κορίτσι όλο ομορφιά κι όλο δροσιά και χάρη τότε που ο Ιάσονας μ' είχε πρωτογνωρίσει, με τα μαλλιά μου μακρυά κι ολόλευκο το δέρμα, το στήθος μου ολόστητο που ξέσκιζε το ρούχο κι έμοιαζε σα να ήθελε να πεταχτεί απ' έξω, και ο κρινένιος μου λαιμός χαραγματιά δεν είχε, κι ολόισια τα μάγουλα και η κοιλιά μου ανύπαρκτη ναν' ένα με τα ρούχα, με τους γοφούς ανάγλυφους και όλο τ' άλλο μου κορμί, τόσο που σαν μ' αγκάλιαζε εκείνος πούχει φύγει, μεγάλο φόβο ένιωθε μην τύχει και καμιά ζημιά μου κάνει και ραγίσω! 

Και τούτρεμαν τα χέρια του και όλο του το είναι σα νόμιζε ιερόσυλο, έρωτα να μου κάνει! 

Μήδειά μου, η κάθε μια την πέρασε την εποχή εκείνη! Μα είν' ο χρόνος που κυλά!

Το πεπρωμένο είναι σκληρό για όλες τις γυναίκες, και δίνει λύση σαν κι αυτή, ο άντρας ο δικός μας καινούργια σάρκα να ζητά για να χαϊδέψει τώρα, και για βυζιά πιο τροφαντά νάχει λαχτάρα τόση, και η φωνή που του μιλά πιο τρυφερή να είναι, το στόμα που τονε φιλά μέλι θέλει να στάζει.

Κι έτσι ήταν νόμος πάντοτε... 

Για ποιόνε νόμο μου μιλάς με θέρμη περισή;
Για νόμο που σκεφτήκατε μόνες εσείς γυναίκες, και είπατε και γράψατε;
Κι ύστερα διαδόσατε;
Χτυπήσατε το τύμπανο κατόπιν στην πλατεία σε όλους για να δείξετε πως είν' ο ιερότερος ετούτος δω ο νόμος;
Οι άντρες... οι άντρες... Οι άντρες τον σκεφτήκανε, ενάντια σ' όλες εμάς που είμαστε γυναίκες, και ύστερα σαν ιερό δώσαν αυτό το νόμο.
Κι ο βασιλιάς υπόγραψε, για νάχει κύρος πιότερο ο νόμος τους σαν ιερός.

Μα όχι Μήδεια, πώς μιλάς, της φύσης είναι γέννημα και φυσικό δεν είναι, κρατάει ο άντρας πιότερο από το να γεράσει, σιτεύει περισσότερο στο χρόνο που διαβαίνει και μαραινόμαστε εμείς όλο και πιο πολύ. Κι είναι το πάχος περισό στο σώμα της γυναίκας και οι ρυτίδες φαίνονται όλο και πιο πολύ... ο άντρας όμως γίνεται ώριμος και σοφός.
Και η δική μας δύναμη χάνεται με το χρόνο, ενώ ο άντρας αποχτά όλο και πιο μεγάλη.
Κι αυτός κανόνας έγινε και κυβερνά τον κόσμο.

Δυστυχισμένες πούσαστε κι άλλο να πω δεν ξέρω, γιατί ο άντρας σκέφτηκε για όφελος δικό του να κάνει το καλύτερο και να σας αναθρέψει με το δικό του νόμο, και να σας έχει δέσμιες μ' αυτές τις θεωρίες που μάθατε σα μάθημα και νιώθετε χαρούμενες απ' έξω να το λέτε.

Πρόσεξε, Μήδεια, πρόσεξε, γιατί ετούτα 'δω που λες ειν' προσβολή μεγάλη στο πρόσωπο του βασιλιά και στο δικό του νόμο.
Γι' αυτό εκεινος έπειτα θα θέλει να σε διώξει και θα βρεθείς εξόριστη από αυτήν τη χώρα κι απ' το δικό σου σπιτικό. Λοιπόν ησύχασε κι αυτός συγνώμη θα σου δώσει σαν πάρεις πίσω όλα αυτά.
Τότε και μόνο ο βασιλιάς να μείνεις θα σ' αφήσει

Να μείνω, να μείνω... και μόνη μου νάμαι σ' αυτό το σπίτι το δικό μου σα μια νεκρή, δίχως φωνές, χωρίς αγάπη, ούτε παιδιά, ούτ' άντρα, μια και πηγαίνουν όλοι τους μακρυά για να γιορτάσουν και τόση είναι η χαρά που ξέχασαν 'πως φαίνεται ταφή για να μου κάνουν.
Σε μένα πρέπει ήσυχη σε μια γωνιά να μείνω για το καλό των δυο παιδιών... τι άτιμο αντάλλαγμα, όλοι σας μου ζητάτε!
Αι! Γυναίκες, φίλες μου, τι μούλαχε στην καψερή, τι μούτυχε στη μαύρη, σας ξεστομίζω τρέμοντας τη σκέψη πούχω κάνει και τυραννάει την καρδιά και το μυαλό συνάμα, γιατί είμαι εκείνη που τα δυο παιδιά μου θα σκοτώσω.
Και θάμαι σ' όλους ξακουστή σαν μια κακούργα μάνα που η περηφάνεια τρέλανε. Μα ειν' πολύ καλύτερα να με θυμούνται όλοι τους σαν τ'αγριο το τέρας παρά να με ξεχάσουνε σαν προβατίνα ήρεμη, π' αρμέγουν και κουρεύουνε για να τη στείλουν έπειτα έτοιμη στο παζάρι για πούλημα ακριβότερο, δίχως ούτ' ένα βέλασμα να βγει από το στόμα.
Όχι! Και να σκοτώσω προτιμώ τα δυο μου τα παιδιά!...    

 ............................................................

Πέθανε η ηθοποιός Φράνκα Ράμε, σύζυγος του Ντάριο Φο

21:35, 29 Μάιος 2013 | tvxsteam tvxs.gr/node/130183
  

Πέθανε σήμερα στο Μιλάνο σε ηλικία 84 ετών η Ιταλίδα ηθοποιός Φράνκα Ράμε, σύζυγος του σκηνοθέτη, ηθοποιού και λογοτέχνη Ντάριο Φο, βραβευμένου με Νόμπελ λογοτεχνίας.

Η Φράνκα Ράμε είχε υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο τον Απρίλιο του 2012 και από τότε η κατάσταση της υγείας της παρέμενε κρίσιμη.

Πάντα στο πλευρό του συζύγου της στην καλλιτεχνική αλλά και πολιτική του στράτευση, έδωσε πολλές μάχες, συμμετέχοντας έντονα τα τελευταία χρόνια στον αγώνα κατά των βιασμών των γυναικών. Είχε αποκαλύψει μάλιστα σε συνεντεύξεις της και με ένα θεατρικό της μονόλογο ότι και η ίδια είχε πέσει θύμα βιασμού, από μέρους νεοφασιστών, στην δεκαετία του 1970.

Η Φράνκα Ράμε είχε πρωτοεμφανιστεί στο θέατρο το 1951. Το 1954 παντρεύτηκε τον Ντάριο Φο και τέσσερα χρόνια αργότερα ίδρυσαν τον θίασό τους στο Μιλάνο. Η καλλιτεχνική δημιουργία συμβάδιζε πάντα με την πολιτική και κοινωνική προσφορά τους. Αγκάλιασαν το κίνημα του Μάη του 1968 και ασπάσθηκαν τις ιδέες και διεκδικήσεις του φεμινιστικού κινήματος.

Τόσο η ιταλίδα ηθοποιός όσο και ο σύζυγός της, στρατευμένοι στον χώρο της ιταλικής ριζοσπαστικής αριστεράς, στήριξαν με πάθος τον αγώνα των ελλήνων αντιστασιακών κατά της χούντας τον συνταγματαρχών.

Μετά την πτώση της στρατιωτικής δικτατορίας, επισκέφθηκαν την Αθήνα, επ' ευκαιρία της παρουσίασης, από το θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν, του έργου του Ντάριο Φο «Η Ισαβέλλα, τρεις Καραβέλλες και ένας παραμυθάς».

ΕΡΤ: Μότσαρτ, Μπετόβεν και διαδήλωση (http://www.nooz.gr, ΑΘΗΝΑ 14/06/2013)

.............................................................

ΕΡΤ: Μότσαρτ, Μπετόβεν και διαδήλωση

ΑΘΗΝΑ 14/06/2013

• 
• 
• 

Υπό τους ήχους του Μότσαρτ, του Μπετόβεν, του Βέρντι, αλλά και με ταγκό χιλιάδες πολίτες εξέφρασαν τη διαμαρτυρία τους για το λουκέτο στην ΕΡΤ συρρέοντας μαζικά για μία ακόμα νύχτα στο Ραδιομέγαρο της Αγίας Παρασκευής.

Από το απόγευμα πλήθος κόσμους κατέφθανε στον προαύλιο χώρο του Ραδιομεγάρου, ο οποίος ήταν ασφυκτικά γεμάτος ακόμα και μετά τη 1 το πρωί.

Κλειστό ήταν επίσης το ανοδικό ρεύμα της Μεσογείων από το ύψος της πλατείας της Αγ. Παρασκευής, καθώς το πλήθος σε κάποιες στιγμές, ειδικά μετά τις 21.00 δεν χωρούσε εντός του προαυλίου και υπήρξε σημαντική πυκνότητα και στο δρόμο.

Το πλήθος ήταν ετερόκλητο, ένα πολύχρωμο μωσαϊκό ανθρώπων, κάθε ηλικίας, ταξικής και ιδεολογικής προέλευσης.

Μπορούσε κανείς να παρατηρήσει αναρχικούς καθισμένους στο γρασίδι, έχοντας δίπλα τους ηλικιωμένες κυρίες. Αριστεριστές και φίλους του ΣΥΡΙΖΑ με πανό και σημαίες, δίπλα σε μεσήλικες μεσοαστούς, ακόμα και ιερείς.

Το κλίμα ήταν ήρεμο, βοηθούσης και της μουσικής από τα Μουσικά Σύνολα της ΕΡΤ που πραγματοποιήθηκε μέσα στις εγκαταστάσεις της ΕΡΤ και μεταδόθηκε στον προαύλιο χώρο με γιγαντοοθόνες και μεγάφωνα.

Εξαιρετικά συγκινητικό ήταν το κλείσιμο της συναυλίας, όταν και εψάλη ο εθνικός ύμνος. Πολλοί μουσικοί και καλλιτέχνες, αλλά και απλοί πολίτες εκτός του κτιρίου, ξέσπασαν σε κλάματα...

Κατά διαστήματα την ατμόσφαιρα δονούσαν συνθήματα αλληλεγγύης, κυρίως από μέλη αριστερών οργανώσεων, ενώ μίνι παράσταση stand up comedy έδωσε ο Σίλας Σεραφείμ.

Αργά το βράδυ, και ενώ η συναυλία είχε ολοκληρωθεί, χορευτές με δική τους πρωτοβουλία έστησαν -σε συνεργασία με τους εργαζόμενους της ΕΡΤ- μία μίνι παράσταση ταγκό.

Στη συναυλία συμμετείχαν οι μουσικοί και οι χορωδοί όλων των μουσικών συνόλων της Αθήνας: Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα ΕΡΤ, Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής ΕΡΤ, Χορωδία ΕΡΤ, Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, Ορχήστρα και Χορωδία Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Ορχήστρα και Χορωδία Δήμου Αθηναίων, Καμεράτα, Φιλαρμονική του Δήμου Αθηναίων, Φιλαρμονική Δήμου Πειραιά.

Προηγήθηκε ανοιχτή συνέλευση των εργαζομένων της ΕΡΤ και πολιτών στον προαύλιο χώρο, η οποία θα επαναληφθεί και το απόγευμα του Σαββάτου.

Το πρόγραμμα για το Σαββατοκύριακο

ΣΑΒΒΑΤΟ

18:00
Συναυλία: Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα ΕΡΤ
Η συμφωνική μουσική με πινελιές από ιταλικές καντσονέτες που θα παρουσίαζε η Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα ΕΡΤ στην προγραμματισμένη συναυλία της Ρόδου, που ακυρώθηκε πραξικοπηματικά

19:00
Συζήτηση: Η Δημοκρατία στο απόσπασμα
Ενώνουμε τις ιδέες μας για ένα κόσμο δημοκρατίας, κοινωνικής δικαιοσύνης και αλληλεγγύης

21:30
Συναυλία: Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής ΕΡΤ & Χορωδία ΕΡΤ
Όταν οι λαοί αντιστέκονται, οι Μεγάλοι Δημουργοί Εμπνέονται. Και τότε επέρχεται η Γέννησις: Άξιον Εστί. Όταν η Ιστορία Επαναλαμβάνεται, το Άξιον Εστί εμπνέει τους λαούς

ΚΥΡΙΑΚΗ

11:00
Δημιουργικό Παιχνίδι: Τα παιδία παίζει... στην ΕΡΤ!
Θεατρικό και βιωματικό παιχνίδι, εργαστήρια, κουκλοθεάτρο, καραγκιόζης, παιχνίδια, χρώματα κι αρώματα... στον κήπο της ΕΡΤ

15:00
Λαϊκό Γλέντι: Συλλογικές Κουζίνες και μουσικές της λαϊκής μας παράδοσης
Φέρνουμε το φαγητό μας, τα στρωσίδια μας και την καλή μας διάθεση και τρώμε, τραγουδάμε, χορεύουμε όλοι μαζί. Μοιραζόμαστε αγώνες, ψωμί κι αλάτι σε ρυθμούς μαγευτικούς

20:00
Συναυλία: Λυρικοί Καλλιτέχνες ερμηνεύουν άριες και οπερέτες

21:00
Μεγάλη Συναυλία: Καλλιτέχνες τραγουδούν για τη δημόσια ραδιοτηλεόραση

Το «χειροκρότημα» του Ντάριο Φο για τη Φράνκα Ράμε στο Ηρώδειο - Μαίρη Αδαμοπούλου (http://www.tanea.gr, 30/5/2013)

.................................................................

Το «χειροκρότημα» του Ντάριο Φο για τη Φράνκα Ράμε στο Ηρώδειο

Μαίρη Αδαμοπούλου 

Ο Ντάριο Φο και η Φράνκα Ράμε παρουσίασαν την παράσταση «Dario Fo - Η Μάσκα και το Θέατρο» στο Ηρώδειο (φωτογραφία αρχείου)

Το ιταλικό θέατρο πενθεί για την αγωνίστρια Φράνκα Ράμε

Ηρώδειο. Καλοκαίρι του 2005. Προς το τέλος Ιουνίου, αν δεν με απατά η μνήμη μου. Ο Ντάριο Φο είχε έρθει για την παγκόσμια πρεμιέρα της παράστασής του «Dario Fo - Η Μάσκα και το Θέατρο», καθώς το Φεστιβάλ Αθηνών είχε τα 50ά του γενέθλια.

Θυμάμαι ότι αγωνιούσα για το αν θα καταφέρω να εξασφαλίσω ένα εισιτήριο. Ντάριο Φο ήταν αυτός. Ενα νομπελίστα και μάλιστα επί σκηνής και μάλιστα σε παγκόσμια πρώτη πόσες φορές θα είχα την ευκαιρία να τον δω; Η απογοήτευσή μου όμως ήταν μεγάλη όταν μπήκα στο ρωμαϊκό ωδείο. Βία να είχε γεμίσει το μισό Ηρώδειο.

«Προσωπικότητες» και κοσμικοί ούτε για δείγμα στις πρώτες σειρές. «Πολύ κουλτουριάρικη επιλογή», σκέφτηκα. Μοναδικός «επίσημος» σε μια από τις πρώτες σειρές ο τότε ισχυρός άνδρας του τότε Υπουργείου Πολιτισμού, Χρήστος Ζαχόπουλος με τη σύζυγό του. Ισως να ήταν και η μοναδική στιγμή που ένιωσα να τον εκτιμώ. Κάποιος εκ μέρους της Πολιτείας και σχετικός με τον πολιτισμό είχε καταλάβει ποιος ήταν ο Ντάριο Φο και ήταν εκεί.

Οταν έσβησαν τα φώτα εκείνος ανέβηκε στη σκηνή. Τα λόγια του ακριβώς δεν θυμάμαι. Εκείνο που μου έχει μείνει χαραγμένο στη μνήμη μου είναι η ενέργεια του, η γενναιοδωρία του προς το κοινό. Εκείνο το χάρισμα που σε έκανε την μια στιγμή να γελάς και την άλλη να τον κοιτάζεις δακρυσμένος. Ελεγε για το θέατρο, για το πώς πρέπει να λειτουργεί ο ηθοποιός, για το ρόλο της μάσκας… Ενας χείμαρρος που έμοιαζε με μελωδία όπως ακουγόταν στα ιταλικά. Υπότιτλος ούτε κατά διάνοια.

Επί σκηνής ένας πολύ συμπαθής μεταφραστής προσπαθούσε να τον προλάβει και να αποδώσει τον υπέροχο λόγο του. Και ενώ και ενταγμένος ήταν στην παράσταση – διάλεξη- περφόρμανς έμοιαζε περιττός. Διότι ο Ντάριο Φο – ακόμη κι αν δεν ήξερες λέξη ιταλικών – σε έκανε να νιώσεις τι λέει. Τα χέρια του, το σώμα του, το μπρίο του ήταν αρκετά για να σου μεταδώσουν κάθε έννοια και κάθε συναίσθημα.

Κι ύστερα ήρθε η σειρά εκείνης. Της Φράνκα Ράμε. Της συζύγου του. Της μούσας του. Εκείνη τρία μόλις χρόνια μικρότερη του. Δεν έμοιαζε όμως να έχει το ίδιο κουράγιο με εκείνον, την ίδια δύναμη. Είχε τη στόφα της ηθοποιού που έχει επίπεδο, αλλά δίπλα σε εκείνον και στην ικανότητα του να σαρώνει το κοινό έμοιαζε πιο λίγη. Ίσως πιο κουρασμένη, λίγο πιο υποτονική.

Κι αν οκτώ χρόνια μετά δεν θυμάμαι τα λόγια του νομπελίστα επί σκηνής – με εξαίρεση βεβαίως την ατάκα «η μάσκα έχει μια παράξενη ιδιότητα. Οποιος την φοράει δεν μπορεί πια να πει ψέματα. Γι’ αυτό φαντάζεστε τι θα γινόταν, αν οι πολιτικοί έμπαιναν στα Κοινοβούλια, φορώντας μάσκες;» - δεν θα ξεχάσω ποτέ το βλέμμα του με το οποίο την παρακολουθούσε όση ώρα ήταν εκείνη επί σκηνής.

Εμοιαζε να την χαϊδεύει. Την παρακολουθούσε με λατρεία. Λες και την αντίκριζε στα πρώτα τους ραντεβού. Ενα βλέμμα γεμάτο έρωτα, που όποια γυναίκα κι αν το εισέπραττε έστω για μια φορά θα μπορούσε να δηλώνει δια βίου ευτυχισμένη. Δεν ήταν ένα βλέμμα που μπορούσες να το ζηλέψεις, ούτε καν να το ποθήσεις. Διότι ήταν το βλέμμα του δημιουργού προς τη μούσα του, προς εκείνη στην οποία ένιωθε ότι της χρωστά την έμπνευση και ό,τι μπορεί να απορρέει από αυτή.

Φράνκα Ράμε , Ντάριο Φο 

 

Ανδρέας Πετρουλάκης : Ηλεκτρονική υποβολή φορολ. δηλώσεων ("Επενδυτής", 29/5/2013)

........................................................

Ανδρέας Πετρουλάκης  

("Επενδυτής" 29/5/ 2013) 
 

"Αποσπάσματα από ομιλία σε κοινό" του Γιώργου Χειμωνά (από το βιβλίο του "Ποιον φοβάται η Βιρτζίνια Γουλφ", εκδ.Καστανιώτη - 1995)

..............................................................

Αποσπάσματα από ομιλία σε κοινό 

του Γιώργου Χειμωνά







(για την Παρσένια Παπανικολάου)

Θέλω να σας κάνω μια πρόταση: να αποφύγουμε οποιαδήποτε σοβαροφανή και οριστική ερμηνεία - να επιχειρήσουμε έτσι, αυθαίρετα, αστήριχτα (θα έλεγα ακόμα: φανταστικά) μια συναισθηματική και όχι νηφάλια προσέγγιση στην εποχή μας και την λογοτεχνία της. Γιατί κρατώ για την τέχνη ένα παράξενο αίσθημα: έναν συνδυασμό δέους και στοργής κι αυτό, ίσως, οφείλεται στην ιδέα που έχω για την τέχνη: ότι αποτελεί ένα μοναχικό παντα φαινόμενο, που έρπει αβοήθητο και αυτόφωτο στις σκοτεινές παρυφές της ιστορίας και της ομολογημένης γνώσης - είναι ένα άβατο, όπου τα περιβάλλοντα πράγματα και οι άλλες, έξω της τέχνης, δράσεις του ανθρώπου πολύ εξωτερικούς μετασχηματισμούς του που μπορούν να δεχθούν ή και να επιφέρουν.

   Είναι πιθανό να κατηγορηθώ για αναχρονισμό ιδεαλιστικό, αφού όλοι το λεν πως τίποτε κρυφό δεν επιτρέπεται και δεν μπορεί να μείνει στον ψυχρό επιστημονισμό του καιρού μας και για όλα πρέπει να υπάρχει μια σαφής εξήγηση. Αλλά ακόμα κι αν έτσι είναι το σωστό, εμείς ας επιχειρήσουμε να απομονώσουμε το αποτέλεσμα από τις αιτίες, το φως από τον ηλεκτρισμό, το ουράνιο τόξο από την βροχή, τον λόγο από τον άνθρωπο. Γιατί νομίζω, πραγματικά, ότι η τέχνη απέμεινε η μοναδική δραστηριότητα του ανθρώπου που εξακολουθεί να υπηρετεί την αρχέγονη Λειτουργία του Σκοταδιού, δηλαδή του θαύματος. Μια λειτουργία που έχει την ίδια ηλικία με την ψυχή ή με το θεό - και την ίδια ουσία: και τα τρία είναι ίσκιοι...

Πολ Γκογκέν: πρωτοπόρος, μποέμ και καταθλιπτικός (http://entertainment.in.gr, 04 Ιουνίου 2013)

.................................................................

Πολ Γκογκέν: πρωτοπόρος, μποέμ και καταθλιπτικός

 

Σαν σήμερα 7/6 γεννήθηκε ο εκπρόσωπος του μετα-ιμπρεσιονισμού

 

Δημοσίευση: http://entertainment.in.gr, 04 Ιουνίου 2013

 

Ο φημισμένος Γάλλος ζωγράφος Paul Gauguin (Eugène Henri Paul Gauguin, που γεννήθηκε στο Παρίσι στις 7 Ιουνίου του 1848, ήταν ένας από τους σπουδαιότερους εκπρόσωπους του μετα-μοντερνισμού με το μοναδικό στιλ ζωγραφικής που δημιούργησε. Κύριο χαρακτηριστικό των έργων του είναι τα έντονα χρώματα, οι απλουστευμένες μορφές και οι δυνατές γραμμές.

 

 

Δείτε το video με έργα του ζωγράφου

 

Ο Εζέν Ανρί Πολ Γκογκέν εγκαταλείπει το Παρίσι μαζί με την οικογένειά του σε ηλικία τριών ετών και περνάει τα παιδικά του χρόνια στη Λίμα (Περού) μέχρι το 1885.
Eπιστρέφει στη Γαλλία και συγκεκριμένα στην Ορλεάνη όπου και σπουδάζει. To 1865 και σε ηλικία 17 ετών κατατάγεται στο Γαλλικό Ναυτικό και ταξιδεύει με εμπορικά πλοία ανά τον κόσμο.
Επιστρέφει στη Γαλλία το 1870, όπου και εργάζεται ως βοηθός χρηματιστή.

 

Το 1873 παντρεύεται τη Δανή Μετ Σοφί Γκαντ και μέσα σε μία δεκαετία αποκτούν πέντε παιδιά.
Το 1883 εγκαταλείπει το επάγγελμα του χρηματιστή που ασκούσε και απομονώνεται στη Βρετάνη.
Το 1884 μετακομίζει με την οικογένειά του στην Κοπεγχάγη, όπου προσπάθησε να ακολουθήσει — χωρίς επιτυχία — επαγγελματική σταδιοδρομία στις επιχειρήσεις.
Εγκαταλείπει την οικογένειά του και επιστρέφει στο Παρίσι το 1885, αποφασισμένος να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στη ζωγραφική.
Aπό το 1886 έως το 1891 ζει στην περιοχή της Βρετάνης, όπου ζούσαν επίσης αρκετοί πειραματικοί ζωγράφοι που εντάσσονται συχνά στη λεγόμενη «Σχολή της Pont-Aven». Επηρεασμένος από τον ζωγράφο Εμίλ Μπερνάρ, ο Γκoγκέν μετάβαλε σημαντικά το ύφος της ζωγραφικής του. Τα κύρια χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ζωγραφικής του έγιναν η χρήση μεγάλων επιφανειών και έντονων χρωμάτων. Ο Γκογκέν δήλωνε πλέον απογοητευμένος από τον ιμπρεσιονισμό και στράφηκε περισσότερο στην αφρικανική τέχνη και την τέχνη της Ασίας.

 

Παράλληλα, ήρθε σε επαφή με το έργο του Βίνσεντ βαν Γκογκ, περίπου το 1888, το οποίο και αναγνώρισε ως ιδιαίτερα σημαντικό. Με τον βαν Γκογκ συνδέθηκε φιλικά και τον επισκέφθηκε για ένα διάστημα δύο μηνών στην Αρλ. Τόσο ο Γκογκέν όσο και ο βαν Γκογκ έπασχαν από κατάθλιψη και η συγκατοίκησή τους κατέληξε σε έντονη διαμάχη, με τελική συνέπεια ο βαν Γκογκ να κόψει μέρος του αριστερού αυτιού του, αφού προηγουμένως είχε απειλήσει να σκοτώσει τον Γκογκέν.

Συχνά έλεγε: «Είμαι ξένος εδώ. Είμαι ένας Ινδιάνος σε εξορία». Η φυγή, λοιπόν, υπήρξε η αγαπημένη του συνήθεια. Eγκατέλειψε την Ευρώπη το 1891, για να ταξιδέψει στην Πολυνησία. Αρχικά εγκαταστάθηκε στην Ταϊτή και αργότερα στις νήσους Μαρκησίες (Μαρκέζας ή νήσοι Μαρκησίας). Εκεί πέρασε σχεδόν όλη την υπόλοιπη ζωή του, πραγματοποιώντας μόνον μία μόνον επίσκεψη στην Γαλλία. Τα έργα της περιόδου αυτής θεωρούνται ίσως τα καλύτερα δείγματα της δουλειάς του και ξεχωρίζουν για τον έντονο συμβολισμό τους και τον πολλές φορές θρησκευτικό χαρακτήρα τους, εμφανώς επηρεασμένος από τον πολιτισμό των ιθαγενών της Πολυνησίας. Το σύνολο του έργου του Γκωγκέν, και κυρίως οι πειραματισμοί του γύρω από τη χρήση των χρωμάτων, θεωρείται πως επηρέασαν σημαντικά τα καλλιτεχνικά ρεύματα του 20ού αιώνα και ειδικότερα τον φωβισμό.

Photo Gallery

• 
• 
• 
• 
• 

Διονύσης Σαββόπουλος με αφορμή τον "Πλούτο": "Σιχαίνομαι τους νεοτερισμούς και τις παλιατζούρες" (http://entertainment.in.gr, 4/6/2013)

..............................................................

Διονύσης Σαββόπουλος με αφορμή τον "Πλούτο": "Σιχαίνομαι τους νεοτερισμούς και τις παλιατζούρες"

 

 

Ο Διονύσης Σαββόπουλος μιλάει για τον "Πλούτο"

Ερ: Aριστοφάνης, αγαπημένος σας θα έλεγα και «ταιριαστός» μέσα από την κωμωδία που κι εσείς αγαπάτε για να εκφράζεστε μουσικά; Κλασική ερώτηση: πως προέκυψε αυτή η συνεργασία;
Απ: «Με συγκινούν τα έργα του Αριστοφάνη. Τώρα, αυτός ο «Πλούτος» είναι τόσο παράξενη κωμωδία! Αναφέρεται σατυρικά στον νεοπλουτισμό και στο lifestyle που ζήσαμε κάποια χρόνια πριν. Το κάνει όμως τόσο υπαινικτικά! Με τρυφερότητα, με σιωπές, με μια θα έλεγα, λογοτεχνική αμηχανία. Κι όλα αυτά σαν ένα αληθινό ποίημα. Είναι ένα έργο για γέλια και για κλάματα».
Ερ: Δεν φοβάστε την σκηνοθετική «αναμέτρηση»; Τέσσερις διαφορετικές ιδιότητες για έναν άνθρωπο. Για ποιόν λόγο;
Απ: «Καταρχήν οι σκηνοθέτες που εκτιμώ είχαν υποχρεώσεις. Ευτυχώς έχω πλάι μου τους πρωταγωνιστές μου και επίσης τον Μέντη, τον Μαλκότση, την Λιούλιου. Όλων αυτών η παιδεία και η πείρα είναι πολύ ευρύτερη από τις ειδικότητές τους, άρα πολύ βοηθητική».
Ερ: Επιλέξατε να κάνετε και τη μετάφραση; Για ποιον λόγο δεν βαδίσατε πάνω στα σίγουρα μονοπάτια μιας παλαιότερης μετάφρασης;
Απ: «Μα έχω χαρεί αρκετές παλιές ή καινούργιες μεταφράσεις του «Πλούτου». Του Χουρμούζη, του Βάρναλη, του Γεωργουσόπουλου, του Μάτεση, του Κολώτα. Από θαυμασμό θέλησα να ανταποκριθώ κι εγώ. Είναι όπως όταν βλέπετε ένα χαρούμενο παιχνίδι και θέλετε να παίξετε κι εσείς».
Ερ: 388 π.Χ., κακή διανομή του πλούτου και διαφθορά που επιφέρει ο πλούτος. Η ίδια ιστορία, πάντα. Τι άλλο θα μας πει τώρα ο ποιητής;
Απ: «Ότι το όνειρο ενός γενικευμένου πλούτου μπορεί να έχει επικίνδυνες πλευρές, να γίνει απωθητικό και να μας κοστίσει πολύ ακριβά».
Ερ: Ποιον ρόλο κρατήσατε για τον εαυτό σας; Σιγουριά και δύναμη με τους καλύτερους ηθοποιούς του σύγχρονου θεάτρου μαζί σας στη σκηνή;
Απ: Στα έργα του Αριστοφάνη υπάρχει ένα μέρος που λέγεται Παράβαση: ο χορός έβγαζε τις μάσκες και μετέφερε ένα επίκαιρο μήνυμα του δημιουργού. Παραδόξως, ο «Πλούτος», το τελευταίο έργο του Αριστοφάνη, δεν έχει Παράβαση. Σκέφτομαι, λοιπόν, να κατασκευάσω μια Παράβαση και να βγω στην θυμέλη να την απαγγείλω. Ελπίζω να το δεχθεί ο κόσμος. Δεν είμαι ηθοποιός, αλλά αν έχεις δίπλα σου τον Παπαδημητρίου ή την Μουτούση, το Λούλη, τον Κουρή όλο και κάτι μαθαίνεις. Εξάλλου, το τραγούδι δεν είναι ένα είδος θεάτρου»;
Ερ: Τζιν, τσιγάρο, μοντέρνα έπιπλα πάνω στη σκηνή. Θα δούμε νεοτερισμούς ή θα βαδίσετε στις αξίες του κλασικού ;
Απ: Σιχαίνομαι τους ντε και καλά νεοτερισμούς μα και τις παλιατζούρες. Αυτό που χρειάζεται είναι φαντασία, ακρίβεια και προπαντός ποίηση. Αυτό προσπαθούμε να πετύχουμε».
Ερ: Εποχή δύσκολη, οικονομική κρίση, κρίση αξιών, κουμπούρια στη Βουλή, Χρυσή Αυγή στην τηλεόραση και όχι μόνο, συσσίτια και λιποθυμίες στα σχολειά και η Ελλάδα που αντιστέκεται, η Ελλάδα που επιμένει…Ποια πρέπει να είναι η αντίσταση και η επιμονή μας;
Απ: Χρειάζεται μια μεγάλη αλλαγή μέσα μας, να ξαναβρούμε την ελληνική ιδέα, δηλαδή την Δημοκρατία, την ανοχή του άλλου, την ανοιχτότητα, την κοινωνία του έργου. Διαβάζω ότι πληρώνουμε 27 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο για εισάγουμε φακές! Όταν αλλάξουμε μέσα μας, θα δημιουργηθεί το κλίμα εκείνο που θα επιτρέψει να αναδειχθούν νέα πρόσωπα, νέο σημείο αναφοράς για να μας ενώσει και να γίνει η Ελλάδα αυτό που της αξίζει: μια μικρή, ιστορική χώρα που κάτι έχει πολύτιμο να προσφέρει στον πλανήτη.

Πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

"Στην τάξη με τον Γραμματικάκη" - Τζίνα Δαβιλά (http://www.protagon.gr, 27 Μαΐου 2013)

..............................................................

Στην τάξη με τον Γραμματικάκη

27 Μαΐου 2013  

Τζίνα Δαβιλά

 

(Δεν έχει σημασία να παραπονιέμαι για ό,τι ανεπιθύμητο μου συμβαίνει, αλλά να εκτιμώ τα όμορφα που βρέθηκαν και βρίσκονται στον δρόμο μου. Αυτό είναι και το αντίδοτό μου στη μίζερη περιρρέουσα ατμόσφαιρα, του παρελθόντος και του παρόντος).
«Καλωσορίσατε», του είπε η Μυρσίνη.
«Σας ευχαριστώ πολύ που ήρθατε να με δείτε», της απάντησε ο Γιώργος Γραμματικάκης, όταν βρέθηκε στο ιδιωτικό σχολείο «Ροδίων Παιδεία» ως προσκεκλημένος ομιλητής για τους μαθητές.
«Τι γλυκός και απλός άνθρωπος!», σχολίασε η Μυρσίνη.
Σίγουρα, αν κάποιος έχει την υπομονή να ανατρέξει σε άλλα κείμενα, θα συναντήσει την πάγια διαπίστωσή μου πως όσο πιο σπουδαίος είναι κάποιος, τόσο πιο απλός και προσιτός είναι. Τα ψώνια, οι κομπλεξικοί και οι επηρμένοι είναι οι περισσότεροι ημιμαθείς και υπερεκτιμημένοι που με την παραμικρή επιτυχία φουσκώνουν σαν τα παγώνια και κοιτούν πάνω από το κεφάλι σου, σαν να μη σε βλέπουν. Κάτι σε μαντάμ-Σουσού.
Φαντάζομαι πως κι εσύ θα έχεις συναντήσει τέτοια ψώνια στη ζωή σου. Και όσο διψάς για να συναντήσεις εκείνους του μοιραίους, τους λίγους, τους σπουδαίους, τους απλούς, τους σημαντικούς, τους σπάνιους, τόσο πέφτεις πάνω σε νούμερα με τίτλους πηχυαίους, με βιογραφικά κολοσσιαία, με περγαμηνές κρεμασμένες στους τοίχους των γραφείων τους και με το μάτι του αχόρταγου και άπληστου διακονιάρη. Αυτό το μάτι, το βλέμμα, είναι η αλήθεια του καθενός μας. Αρκεί να έχεις εκπαιδευτεί να το αποκωδικοποιείς. Δεν ξέρω για σένα, προσωπικά, μου είναι αφόρητο πια να τους βλέπω μαζεμένους και φουσκωμένους από την αυταρέσκεια. Να αυτοπροβάλλονται, να ναρκισσεύονται. Ανόητος εγωισμός.
«Είμαι αποτυχημένος των πανελληνίων», είπε ο μέγας δάσκαλος στα παιδιά του «Ροδίων». «Εμένα που με βλέπετε απέτυχα να περάσω στο τμήμα Ηλεκτρολόγων-Μηχανικών που δεν αγαπούσα, γιατί αρρώστησα και δεν έγραψα. Κάποιος φίλος μου, αργότερα, μου μίλησε για τη Φυσική. Πήγα, έδωσα εξετάσεις, πέρασα, την αγάπησα και έκανα ό,τι έκανα, αν δεχτούμε ότι έχω κάνει κι εγώ κάτι. Αλλά θέλω να σας εξομολογηθώ κάτι: ζηλεύω τους ανθρώπους που γνωρίζουν κάποιο μουσικό όργανο. Κάποτε προσπάθησα να μάθω ακορντεόν, αλλά επειδή στις καντάδες που κάναμε δεν ήταν βολικό, το παράτησα νωρίς. Δεν ήμουν καλός εκεί. Αν μου επιτρέπετε μόνο να σας πω να μάθετε όποιο μουσικό όργανο σας αρέσει. Είναι σπουδαία υπόθεση να σας συντροφεύει στη ζωή σας».

Άνθρωπος, Δάσκαλος, Μέγας. Ο Γιώργος Γραμματικάκης που μετά την «Κόμη της Βερενίκης» -το βιβλίο που όποιος το έχει διαβάσει έχει κατακτήσει το 70% τουλάχιστον της παγκόσμιας βιβλιογραφίας- αποτελεί τον μοναδικό, ίσως, Έλληνα που κατάφερε να εκλαϊκεύσει την επιστήμη του και, παράλληλα, να είναι ο ίδιος τόσο απλός. Ο Γραμματικάκης έχει την ευφυΐα και τη σοφία να βρίσκει ομορφιές στα απλά και στα μικρά. Να είναι ο διεθνώς καταξιωμένος αστροφυσικός που μιλά τη γλώσσα της λαϊκότητας, όχι του λαϊκισμού, αφουγκράζεται τον μόχθο του μεροκαματιάρη, σέβεται την υπόστασή του. Και αγαπιέται από παλιούς και νέους μαθητές. Νοιώθω σαν να παίρνουμε απάντηση στο ερώτημα «υπάρχει Θεός;». «Ασφαλώς, είναι δίπλα μας, δεν φορά φωτοστέφανο, δεν θέλει κεριά και εκκλησιές, δεν διεκδικεί την απαρχή του Σύμπαντος, ζητά απλώς με ταπεινότητα να του δώσεις το χέρι σου. Ο μετέωρος από τη μοναξιά του άνθρωπος να πάψει να είναι μετέωρος απλώνοντας το χέρι του στον άλλο και στους άλλους μετέωρους και μόνους ανθρώπους».

Ψάχνουμε απαντήσεις σε δύσκολα ερωτήματα, που όσο χρόνο, σκέψη και έρευνα κι αν αφιερώσουμε, είναι αμφίβολο αν θα απαντηθούν. Και, ταυτόχρονα, ξεχνούμε πως τα πιο σημαντικά συμβαίνουν δίπλα μας και εμείς με ανοησία, ίσως και αχαριστία, τα προσπερνάμε. Στον απολογισμό κάνεις ταμείο. Εκεί, αξία έχουν οι συναντήσεις σου. Ποιες επιλέγεις και με ποιους όρους.